2025 - 06
Nieuwe groeicyclus, oude onzekerheden
De Federal Reserve heeft in september de rente verlaagd, waarschijnlijk het startpunt van een wereldwijde versoepelingscyclus. Ook andere centrale banken volgen, en zelfs de ECB zal gezien de zwakke Europese economie niet achterblijven. De resulterende steilere rentecurve wijst op gezondere groei, sterkere bankbalansen en een kleinere recessiekans op korte termijn.
Toch blijven de Europese uitdagingen groot. Duitsland ziet zijn exportpositie onder druk staan door Chinese concurrentie en Amerikaanse protectionistische politiek, terwijl Frankrijk worstelt met een torenhoge schuld waarvan de rentelasten inmiddels ruim 2% van het bbp bedragen (tegen 6% in de VS). Zulke schuldenlasten zijn op termijn alleen houdbaar bij hogere groei.
Kunstmatige intelligentie wordt vaak gezien als de motor die die noodzakelijke groei kan aandrijven. Thijs Jochems benadrukt in zijn column echter dat het allerminst zeker is dat AI ook daadwerkelijk tot brede productiviteitsgroei leidt. Veel toepassingen richten zich op marktaandeel en consumptie, en niet op structurele efficiëntiewinsten.
Dat roept een fundamentele vraag op: zelfs áls AI en andere innovaties de groei stimuleren, wat betekent die groei dan voor onze biodiversiteit? Leiden technologische doorbraken tot een veerkrachtiger natuur, of zet verdere economische expansie de biodiversiteit juist onder druk? De toekomst zal het leren.
In deze editie besteden we uitgebreid aandacht aan dit spanningsveld. We organiseerden een ronde tafel over investeren in biodiversiteit, waarin experts met elkaar in gesprek gingen over de vraag hoe rendement en natuurbehoud hand in hand kunnen gaan. Daarbij komt niet alleen de morele verantwoordelijkheid van beleggers aan bod, maar ook de kansen die ontstaan wanneer biodiversiteit wordt gezien als een essentiële economische waarde.
Ook spreken we met Patrick Klijnsmit en Raquel Criado Larrea van a.s.r. vermogensbeheer, die vertellen hoe zij financiële én maatschappelijke waarde koppelen in hun duurzame beleggingsstrategie, vanuit een duidelijke focus en de overtuiging dat engagement meer oplevert dan uitsluiting.
Daarnaast onderzoeken we hoe AI niet slechts kostenpost of hype is, maar juist kan bijdragen aan tastbare efficiëntiewinsten, bijvoorbeeld op het gebied van energiebesparing, van slimme netwerken die piekbelasting voorspellen tot algoritmes die productieprocessen optimaliseren: technologie kan een cruciale rol spelen in het terugdringen van verbruik en emissies. Daarmee krijgt AI een dubbel gezicht: enerzijds als groeimotor, anderzijds als middel om groei duurzamer te maken.
Deze editie staat daarmee in het teken van een zoektocht naar balans: hoe realiseren we economische groei die niet alleen winstgevend, maar ook houdbaar is? De bijdragen in dit nummer bieden u inzichten en perspectieven die helpen om kansen te benutten en risico’s scherp te beoordelen.
Wij wensen u veel leesplezier en inspiratie!
Jolanda de Groot, Hoofdredacteur
