AllianzGI: Kortetermijnturbulentie door aanval VS op Iran
Door Greg Hirt, CIO Multi Asset, Allianz Global Investors
De Amerikaanse luchtaanvallen op Iraanse nucleaire installaties vormen een forse escalatie in het Midden-Oosten. Deze plotselinge intensivering van het conflict introduceert een nieuwe laag van geopolitieke risico's met verstrekkende gevolgen voor de wereldwijde markten.
President Trump noemde de actie op 21 juni een "spectaculair militair succes". Iran reageerde met raketaanvallen op Israël. China en Rusland riepen op tot een staakt-het-vuren en waarschuwden dat verdere Amerikaanse betrokkenheid de regionale en mondiale stabiliteit kan schaden. In de nasleep van de aanval stegen de olieprijzen naar een hoogtepunt in vijf maanden, waarbij de Brent olieprijs, de internationale olie-benchmark, tot boven de 80 dollar per vat steeg. De Amerikaanse dollar steeg toen beleggers veiligheid zochten bij 's werelds reservevaluta.
1. Olie- en gasprijzen: aanhoudende periode van hogere prijzen belangrijk risico
De Brent olieprijs was al 18% gestegen sinds begin juni in de aanloop naar de Amerikaanse aanvallen. De omvang van de laatste opwaartse beweging zal sterk afhangen van de reactie van Iran - met name een eventuele verstoring van de Straat van Hormuz - en de mate van verdere Amerikaanse militaire betrokkenheid. De sleutel voor de wereldeconomieën en de inflatie zal zijn of de gestegen olieprijs tijdelijk of permanent is.
Op korte termijn verwachten we dat de olieprijzen tussen USD 80 en USD 100 per vat zullen blijven. Er is echter al enig geopolitiek risico ingeprijsd, vooral aan het korte eind van de curve. Grote producenten zoals OPEC+, en in het bijzonder Saoedi-Arabië, bevinden zich in een positie om verstoringen in de aanvoer te compenseren, maar het grootste deel van hun olie-export gaat ook door de Straat van Hormuz. Daarnaast kan het gecoördineerd vrijmaken van strategische reserves helpen om de markten te stabiliseren. De landen van de Europese Unie hebben het equivalent van ongeveer 90 dagen gemiddelde netto-invoer. De VS hebben ongeveer 20 dagen olie nodig, maar het land is grotendeels energieonafhankelijk. China heeft geen officiële gegevens over voorraden, maar schattingen geven aan dat hun reserves ongeveer 30 dagen netto import bedragen.
Een aanhoudend hogere olieprijs zou de wereldwijde toeleveringsketens onder druk zetten en de inflatiedruk opnieuw aanwakkeren, vooral in energieafhankelijke economieën. China, dat ruwweg een derde van zijn olie uit het Midden-Oosten betrekt, is bijzonder kwetsbaar. Europa is ook blootgesteld, maar in mindere mate dan China. De afgelopen jaren hebben de VS meer energie geproduceerd dan verbruikt, waardoor ze relatief goed beschermd zijn tegen de gevolgen van langdurig hogere olieprijzen. Maar over het algemeen zou een aanhoudende periode van hoge olieprijzen een extra potentiële tegenwind voor de wereldwijde groei betekenen, die de effecten van de aanhoudende handelsspanningen en tariefonderhandelingen zou verergeren.
2. Financiële markten: aanvankelijke impuls voor defensieve sectoren en veilige havens
Aandelen: De Amerikaanse en wereldwijde aandelenmarkten zullen in eerste instantie waarschijnlijk dalen omdat beleggers de risico's opnieuw beoordelen. Defensieve sectoren kunnen superieur presteren, terwijl cyclische sectoren onder druk kunnen komen te staan. Historisch gezien hebben de markten echter de neiging om op te veren na een eerste schok - op voorwaarde dat het conflict zich niet uitbreidt. Een snelle de-escalatie zou zelfs een opluchting kunnen veroorzaken, zoals na de Amerikaanse inval in Irak in 2003. Het sentiment onder Amerikaanse particuliere beleggers, dat een rol heeft gespeeld in het verrassend sterke marktherstel na "bevrijdingsdag", zal een belangrijke factor zijn om in de gaten te houden.
Amerikaanse Treasuries: Er wordt een klassieke vlucht naar veiligheid verwacht, waarbij de rendementen op langlopende Treasuries waarschijnlijk zullen dalen. Het valt nog te bezien of Treasuries hun traditionele safe-havenstatus terugwinnen of relatieve zwakte blijven vertonen ten opzichte van alternatieven zoals Duitse Bunds.
Amerikaanse dollar: Langdurige conflicten en inflatiedruk kunnen de beleidskoers van de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) bemoeilijken, zelfs als de dollar aanvankelijk sterker wordt na de aanval. Op de middellange termijn kunnen structurele zorgen - zoals de dubbele tekorten in de VS en de afnemende geloofwaardigheid als veilige haven - op de munt wegen.
Andere veilige havens: Goud en de Zwitserse frank zullen hier waarschijnlijk garen bij spinnen. Met name goud zou nog verder kunnen stijgen nu de geopolitieke onzekerheid de vraag naar het gele metaal stimuleert. Centrale banken, die hun goudreserves al uitbreiden, kunnen deze trend versnellen - waardoor de rol van goud als strategisch reserveactief wordt versterkt, na de Amerikaanse dollar in termen van centralebankreserves.
Conclusie: focus op de volgende stappen van Iran
De markten gaan een fase van verhoogde volatiliteit in. Veel hangt af van de volgende stappen van Iran - vooral eventuele aanvallen op de Straat van Hormuz - en de bredere diplomatieke reactie. Hoewel er mondelinge veroordelingen van regionale en mondiale mogendheden worden verwacht, verwachten we geen directe militaire betrokkenheid van buurlanden of grote mogendheden zoals China of Rusland.
Beleggers moeten zich voorbereiden op kortetermijnturbulentie, met energieprijzen en inflatieverwachtingen op de voorgrond, maar kunnen profiteren van overreacties om posities op te bouwen. Net als in eerdere crises kan volatiliteit weer aantrekkelijke beleggingsniveaus bieden. Centrale banken, met name de Fed, moeten hun beleidstraject mogelijk heroverwegen als de inflatie versnelt terwijl de groei vertraagt.
In de komende dagen zal duidelijkheid over de omvang van de schade aan de Iraanse nucleaire infrastructuur, de omvang van de Iraanse vergelding en de reactie van de internationale gemeenschap van cruciaal belang zijn voor het marktsentiment.
