Ronde Tafel 'From Fossil Fuels to Renewable Energy': Kanteling in de vraag naar fossiel

2 augustus 2023

Bedrijven moeten nu soms nog enorme financiële obstakels overwinnen om de overstap te maken van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie. Maar er is hoop: de investeringskansen voor renewable energy worden alsmaar beter en er zal binnenkort een einde komen aan de hoge winsten van fossiele bedrijven.

De deelnemers aan de Ronde Tafel 'From Fossil Fuels to Renewable Energy' sloten de discussie af met een bespreking van het op handen zijnde kantelpunt in de energietransitie van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie.

Dit is deel 3 van het verslag.

Door Ronald Bruins

Andere bestemming

Van Berkel wijst op de enorme financiële obstakels die sommige bedrijven moeten nemen om van fossiele brandstoffen af te komen. ‘Veel van de bestaande infrastructuur, bijvoorbeeld in de haven van Rotterdam, moet een andere bestemming krijgen. Denk daar niet te licht over. In de jaren tachtig zaten scheepsbouwers op de mooiste plaatsen aan de havens van Rotterdam en Amsterdam. Die activiteiten verminderden en het duurde dertig jaar voordat die plaatsen werden herontwikkeld.’

Van Baal ziet die uitdaging ook. Hij concludeert er achteraan dat managementteams van corporates vaker verantwoordelijk zullen worden gehouden voor hun klimaatbeleid. ‘Dat zien we nu gebeuren. Als je te weinig doet voor het klimaat, neem je je verantwoordelijkheid niet serieus genoeg. En dan kun je er als bestuur voor een rechter verantwoordelijk voor worden gehouden als jouw beleid niet strookt met het Parijsakkoord.’

Hutten komt terug op de wortel-of-stokdiscussie. ‘Ik zou voor de wortel gaan. Ook omdat je daarmee investeerders de goede kant op wijst, impact genereert en hen en pensioengelden behoedt voor stranded assets.’

De juiste mensen?

Gilligan vraagt zich af of aan de top van oliemaatschappijen wel de juiste mensen zitten. ‘Vaak zijn het bestuurders die al langere tijd in de olie- en gasmarkt actief zijn. Zijn dat dan de juiste personen om de transitie te leiden? Ik ben het eens met de stelling dat institutionele beleggers zoveel mogelijk weg moeten blijven van nieuwe investeringen in olie- en gasvelden. Daarmee geef je een goed signaal af.’

Het is de vraag of je met hernieuwbare energie ook die 12% winst maakt die bedrijven bij fossiele brandstoffen maken. Maar die hoge winsten zullen binnenkort over zijn. Daar zitten immers nog niet de kosten van klimaatverandering in verwerkt.

Van Baal juicht dat toe. ‘Het is wel de vraag of je met hernieuwbare energie ook die 12% winst maakt die bedrijven bij fossiele brandstoffen maken. Maar die hoge winsten zullen binnenkort over zijn. Daar zitten immers nog niet de kosten van klimaatverandering in verwerkt. Tel daar de subsidies op fossiele brandstoffen bij op en het wordt duidelijk dat olie- en gasbedrijven zo lang als maar mogelijk is aan dit businessmodel zullen blijven vasthouden. Daarbij vind ik dat aandeelhouders zich meer zouden moeten roeren dan dat ze nu doen. Onder het motto ‘we zijn constructief in gesprek met het bestuur’ stemmen ze nog te weinig voor resoluties die klimaatvriendelijk zijn.’

Labbat verwacht ook dat oliemaatschappijen zo lang mogelijk de kasstromen uit hun bestaande bedrijfsmodellen zullen willen oogsten. ‘Maar ik zie ze ook agressiever investeren in hernieuwbaar gas en hernieuwbare brandstoffen. Ze zien dat daar hun toekomst ligt en ze kunnen hun bestaande koolwaterstofinfrastructuur benutten.’

Druk opvoeren

Financiers kunnen zeggen dat ze niet meer in nieuwe olie- en gasvelden stappen, maar ook verzekeraars kunnen stappen zetten. ‘Door deze activiteiten niet meer te verzekeren’, aldus Gilligan. ‘Ook dat voert de druk op.’ Hij constateert dat de eindgebruikers van olie voor naar schatting 40-60% voertuigeigenaren zijn. ‘Naarmate de elektrificatie van het wagenpark doorzet, zullen we ook een kanteling van de vraag naar aardolieproducten zien.’

Reznik: ‘In die zin is de vraag naar netoplossingen om al die elektrische assets aan te sluiten ook een grote investeringscase. Die case zal alleen maar beter worden met hoge gas- en olieprijzen.’ Toledo: ‘Dat komt ook doordat risico’s die niet-duurzame bedrijven lopen, steeds beter worden ingeprijsd in de waardering.’

Labbat constateert ook dat oude infrastructuur, bijvoorbeeld een pijpleiding of een raffinaderij, voor hernieuwbare energie kan worden gebruikt. ‘Ook dat is duurzaam, want daarmee geef je oude infrastructuur een nieuw leven. Een oude raffinaderij kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor het maken van hernieuwbare diesel. Gemaakt van de vetten die ze hebben gebruikt in een fastfoodketen.’

Ik zie oliemaatschappijen agressiever investeren in hernieuwbaar gas en hernieuwbare brandstoffen. Ze zien dat daar hun toekomst ligt en ze kunnen hun bestaande koolwaterstofinfrastructuur benutten.

Een optimist

Het is tijd voor de afsluitende opmerkingen, constateert spreekstalmeester Gerritsen. Toledo roept investeerders op om ‘zoveel te doen als mogelijk is’ om de transitie naar hernieuwbare grondstoffen te maken. ‘Die opdracht hebben we, mede voor komende generaties. Ik ben daarbij een optimist. Ik denk dat we deze transitie kunnen doen en dat we er als beleggers juist een versnelling aan kunnen geven. Maar we kunnen het niet alleen, we hebben iedereen nodig.’

Hutten: ‘Ik ben het daarmee eens. De opgave is groot en complex. We hebben iedereen nodig – en dus ook investeerders – om de opgave te tackelen.’ Labbat: ‘De wereld is goed op weg met de energietransitie en de invoering van hernieuwbare energie. Maar we hebben nog steeds een plan nodig om ervoor te zorgen dat consumenten toegang hebben tot zowel betrouwbare als betaalbare energie. Zelfs als de zon ondergaat of de wind ophoudt met waaien. Die back-uptechnologie blijft zich ontwikkelen en wordt steeds beter. Ik vind het ook bemoedigend dat de Amerikaanse regering investeerders steunt om zinvolle investeringen te doen in een reeks impactvolle alternatieven voor het koolstofvrij maken van de economie. Het is nog nooit zo spannend geweest om deel te nemen aan een investeringscase voor de energietransitie.’ 

Toledo: ‘Let’s keep up the good work.’ Van Baal: ‘Ik ben blij dat ik gelijkgestemden heb getroffen.’ Van Berkel benadrukt nog een keer het belang van goede analyses van de investeringscases. ‘Welke bijdrage lever je nu echt met het realiseren van een project? Kijk daar goed naar. Dat is ook van belang omdat we er nog niet echt een goede methode voor hebben.’

Reznik spreekt de hoop uit dat in de nabije toekomst de noodzaak van de overgang van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie duidelijk wordt voor de meeste bedrijven. ‘Ik hoop dat ze eerder kijken naar de mogelijkheden die achter een dergelijke overgang schuilgaan.’

Gilligan: ‘Het grootste vraagstuk is hoe we naar nul uitstoot komen en wie voor die transitie betaalt. Maar dat er aantrekkelijke investeringscases zitten aan deze transitie, is meer dan duidelijk.’

Lees hier deel 1 en hier deel 2 van de Ronde Tafel 'From Fossil Fuels to Renewable Energy'.