Ronde Tafel ESG & Impactbeleggen deel 1: Meer thema's dan alleen het klimaat

23 oktober 2023

Is impactbeleggen een beleggingscategorie, of moet het als een strategie voor de hele portfolio worden gezien? Deze en andere vragen kwamen aan de orde tijdens de Ronde Tafel over ESG en Impactbeleggen. In het eerste deel was er vooral oriëntatie op het begrip 'impactbeleggen', dat meer thema's omvat dan alleen klimaat.

Door Ronald Bruins

Hier leest u deel 2 en hier deel 3 van de Ronde Tafel over ESG en Impactbeleggen.

Gespreksleider Gerard Roelofs trapt af door te vragen naar de relatie tussen ESG en impactbeleggen. ‘Aan deze tafel kunnen we een flink gesprek hebben over de definities, de elementen en de dimensies van impactbeleggen. Maar het belangrijkste is de duidelijkheid erover. Wat is het exact en in hoeverre is het belangrijk voor onze cliënten? Aanvullend: welk maatschappelijk probleem proberen we op te lossen door ons kapitaal te alloceren? Tegelijkertijd wil je ook een fatsoenlijke return op je belegging hebben. Welke key performance-indicatoren moeten we dan hanteren om vooruitgang te monitoren?’

Yvonne Janssen reageert als eerste. ‘De definities van ESG en impactbeleggen hebben de neiging om heel breed te gaan. Ik zie ESG vooral als een tool om risico’s in kaart te brengen en uit te sluiten. Met impactbeleggen heb je de intentie om echt mee te helpen om een maatschappelijk probleem op te lossen. Bijvoorbeeld door het businessmodel van ondernemingen waarin je belegt te verduurzamen. Of denk aan het investeren in een nieuwe, ‘groene’ technologie. Daarmee probeer je een positieve impact te creëren. ESG zou je als raamwerk moeten integreren in al je beleggingscategorieën.

Beleggers kunnen impact hebben door hun beleggingsbeslissingen, maar vooral door actieve invulling van hun ownership.

Impactbeleggen is echt een nieuwe investeringsdimensie waarvoor wij nog beleid moeten ontwikkelen met concrete doelen voor hoe de beleggingen bij moeten dragen aan een duurzame samenleving en economie. Aan ieder investeringsvoorstel ligt een afweging op basis van de beleggingsvierhoek van returns, risico’s, kosten en duurzaamheid ten grondslag. Het zou helpen als we een universeel concept hebben van wat impactbeleggen is en hoe we resultaten meten.’

Interessante tijden

Arnold Gast bekijkt impactbeleggen door de bril van een dataprovider. ‘We zijn geen belegger, maar we helpen investeerders zoveel mogelijk door informatie over impactbeleggen te bieden. Dat gezegd hebbende, denk ik dat we in enorm interessante tijden leven. Daarbij zie ik ESG en impactbeleggen meer als een reis. We hebben nog niet alle antwoorden. Die reis zijn we begonnen door met ESG risico’s uit te sluiten en zo negatieve effecten op de portefeuille tegen te gaan. Ik zie daarnaast dat pensioenfondsen de behoefte hebben om een positieve invloed te hebben op de maatschappij. Hoe bepaal ik die over mijn hele portfolio? Dat is een grote uitdaging, want beschik je altijd over de benodigde data van de ondernemingen waarin je belegt? Wat zijn de externaliteiten van de bedrijven waarin ik investeer? Hierbij kunnen de rapportages en standaarden van het Global Reporting Initiative helpen.’

ESG is meer een tool voor risicomanagement en impactbeleggen is meer de oplossingsrichting.

Gast haalt vervolgens impact hebben en impactbeleggen uit elkaar. ‘Het zijn twee verschillende zaken. Primair hebben bedrijven impact op de wereld. Beleggers kunnen impact hebben door hun beleggingsbeslissingen, maar vooral door actieve invulling van hun ownership. Je kunt enerzijds uit fossielgedreven ondernemingen stappen, of je kunt engagen met de bedrijven waarin je belegt. Het eerste heeft zeker impact op je beleggingsportefeuille, maar niet per se op de wereld. Bij impactbeleggen dirigeer je je vermogen naar die plaatsen waar je een impact kunt hebben. Dat is dan een nauwer deel van het beleggingsuniversum.’

ESG mooie opmars naar impactbeleggen

‘Aan ESG kunnen veel mensen zich goed relateren’, beschouwt Dimple Sahni. ‘Ik denk dan ook dat het een mooie opmars is richting impactbeleggen. Terwijl ik dat zeg, ben ik het ook eens met mijn collega’s aan tafel. ESG is meer een tool voor risicomanagement en impactbeleggen is meer de oplossingsrichting. De vraag is wel of we als investeerders ook echt het probleem aan het oplossen zijn. Het is 2023 en ik kan mijn oren niet geloven dat we nog steeds aan het praten zijn over definitiekwesties. Er moet een tijd komen waarin die definities vastliggen, zodat we het daar niet meer over hoeven te hebben. Die discussie leidt namelijk af van het doel van ESG en impactbeleggen. Overigens, bij ons zien we impactbeleggen niet als een asset class, maar als een beleggingsstrategie. De portefeuille die ik beheer, heeft dan ook meerdere categorieën in zich. Van beursgenoteerde aandelen en vastrentende waarden tot aan private equity, vastgoed en absolute return. Je kunt er als investeerder dus een portfolioaanpak op loslaten. Dat hebben we bewezen. Dat biedt het voordeel dat, als beleggingsproducten volwassener worden, we deze ook schaalbaar kunnen maken.’

Hoe zorgen we er als investeerders voor dat we geen excessieve exposure hebben naar klimaat alleen?

Meer thema’s dan alleen klimaat

Roelofs constateert dat er veel media-aandacht naar klimaatverandering gaat. ‘Maar er zijn meer thema’s binnen ESG. Denk aan circulariteit, sociale gelijkwaardigheid, gezondheid, educatie, biodiversiteit, enzovoorts. Hoe zorgen we er als investeerders voor dat we geen excessieve exposure hebben naar klimaat alleen? Wat moeten we doen om te balanceren tussen impactthema’s en de aanverwante Sustainable Development Goals?’

Siobhan Cleary reageert: ‘Dat is een interessante vraag. Ik denk dat er veel aandacht naar het klimaat uitgaat omdat we daar een duidelijk begrip hebben van het probleem en er daar een internationale overeenkomst ligt. We hebben een vrij goed raamwerk voor het denken over wat we moeten doen aan de klimaatkant. In contrast hebben we dat veel minder bij een onderwerp als sociale ongelijkheid. Dat onderwerp is heel erg regio-gebonden omdat de oorzaken van die ongelijkheid in elk land weer anders zijn. Dat maakt dit thema uitdagender. Daarbij komt dat we in de beleggingsindustrie heel erg leunen op kwantitatieve metingen, waarbij de perceptie is dat dit onderwerp moeilijker te meten valt. Echter, we hebben de SDGs en de universele verklaring van de rechten van de mens. Ik wil bij dit onderwerp ook opmerken dat de thema’s klimaatverandering en sociale ongelijkheid vaak gelinkt zijn aan elkaar.’

Het kan niet zo zijn dat we alleen beleggen in klimaatgerelateerde ondernemingen en de rest links laten liggen.

Kanaliseren van het thema

Mathieu Elshout wijst op de uitgangspunten die cliënten terug willen zien in hun beleggingen. ‘Maakt het uit in hoeverre we onderwerpen zoals sociale ongelijkheid en klimaatverandering in onze portefeuilles balanceren? Ik weet niet of dat per se nodig is. De vraag is meer of er een beleggingscase is in sociale ongelijkheid. Daar komen dan ook de uitgangspunten van onze cliënten bij om de hoek kijken. Daar willen we zo nauwgezet mogelijk op aansluiten. Zo bezien zie ik een investeringscase in sociale, betaalbare woningen. Met tachtig miljoen Europese burgers die overbelast zijn vanwege huisvestingskosten, is dit een enorme uitdaging. Er zijn miljarden nodig om het op te lossen.

Ik zie sociale infrastructuur ook als een thema dat deel uitmaakt van het bestrijden van sociale ongelijkheid en waar we een financieringstekort vaststellen. De uitdaging hier is om het principe van additionaliteit toe te passen, op investeringsklare producten.’

Ko van Nieuwenhuijzen ziet dat er in klimaatgerelateerde thema’s makkelijker te beleggen is, maar wijst toch ook op mogelijkheden in de sociale hoek. ‘Met name in de gezondheidszorg en educatie.’ Jochen Harkema reageert: ‘We moeten impactbeleggen ook bekijken vanuit diversificatie. Het kan niet zo zijn dat we alleen beleggen in klimaatgerelateerde ondernemingen en de rest links laten liggen. Dus zou je de SDGs best als beginpunt kunnen nemen om die diversificatie binnen impactbeleggen vorm te geven. Ik denk dus dat het inherent aan deze beleggingstrategie is dat je een breder pallet aan thema’s bekijkt.’