San Lie: Laten we greenwashing niet tot norm verheffen

2 mei 2023

Door San Lie, Directeur van ASN Impact Investors

De Europese SFDR-richtlijn over duurzaam beleggen is nog maar net van kracht, of er wordt al geroepen om ingrijpen en zelfs schrappen in de regels. Moeten we die koudwatervrees belonen, net nu we een historische stap maken in de transparantie rond ‘echt’ duurzaam beleggen?

De Europese Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) vraagt van vermogensbeheerders dat ze aangeven hoe duurzaam hun beleggingen zijn. Dat is om greenwashing tegen te gaan, maar het moet er vooral toe leiden dat kapitaal makkelijker en vooral ook meer naar duurzame initiatieven stroomt.

Wie zijn fondsen onder de ‘donkergroene’ categorie van artikel 9 van de richtlijn wil scharen, moet daarvoor wel huiswerk doen en aantonen hoe en waarom de investeringen geen schade aanrichten aan klimaat, mensenrechten en biodiversiteit.

SFDR op de schop?

Ik kon een gevoel van verbazing en teleurstelling niet onderdrukken, toen ik het pleidooi van een aantal concullega’s tegenkwam in de Financial Times van 30 maart jongstleden, om de SFDR nu al op de schop te nemen. Artikel 9 zou zelfs helemaal moeten worden geschrapt, omdat marktpartijen niet uit de voeten kunnen met de richtlijn.

Afschaffen artikel 9?

Natuurlijk had ik het afgelopen jaar om mij heen al marktpartijen zien worstelen met de nieuwe rapportageverplichtingen en de data die daarvoor moet worden verzameld. Niet voor niets bracht een groot aantal vermogensbeheerders eind 2022 hun artikel 9-fondsen terug naar artikel 8. Maar blijkbaar gooien ze nu de handdoek compleet in de ring als het gaat om de meest duurzame categorie beleggingen. De politiek moet – als het aan hen ligt – de regels aanpassen aan wat de markt haalbaar acht.

Wat schieten we daar mee op?

Ik vind het allemaal wel heel erg makkelijk. En ook heel erg zonde van al die tijd, moeite en middelen die deze hele exercitie heeft gekost. Als je de SFDR nu afzwakt of voor wat artikel 9 betreft zelfs afschaft, zijn we weer helemaal terug bij af. Dan houden we alleen de artikel 6-bak aan vervuilende fondsen en de artikel 8-fondsen over, waarbij artikel 8 het hele spectrum aan duurzame fondsen zou beslaan: van super lichtgroen tot donkergroen.

Pittige vereisten

Jazeker, de eisen die artikel 9 stelt aan fondsen zijn pittig. Er wordt gevraagd om veel uitleg en om veel duurzaamheidsdata van bedrijven die zelf nog nauwelijks op dit terrein rapporteren. En de SFDR werkt met criteria en definities waarover je – zoals de SFDR-bashers nu goed van pas komt – kunt discussiëren.

Dan maar liever artikel 8 afschaffen

Ik spreek dus ook helemaal niet tegen dat de lat hoog ligt voor de ‘donkergroene’ categorie. Ook bij ons stonden 2021 en 2022 voor een groot deel in het teken van dat ‘huiswerk’.

Maar als we dan toch aan het filosoferen zijn over de verbouwing van de SFDR, en we zouden een categorie moeten schrappen, dan zou ik juist liever de categorie van het ‘lichtgroene’ artikel 8 willen schrappen. Want daarvoor zijn de rapportageregels vederlicht. Als je ‘een beetje’ groen bent, hoef je ineens nauwelijks meer verantwoording af te leggen over in welke mate je nog wel schade weet te voorkomen. Dat is niet alleen moeilijk uit te leggen, het zorgt voor een ongelijk speelveld voor aanbieders van artikel 9- en artikel 8-fondsen.

Negatieve impact óók melden

Wat dat betreft zou het consequenter en beter zijn om van de vervuilende ‘grijze’ artikel 6-fondsen ook te verlangen dat ze de negatieve impact van hun investeringen inzichtelijker maken en zo mogelijk kwantificeren. Want is het zo vergezocht om zo feitelijk mogelijk verantwoording af te leggen over wat je claimt te doen of juist wat je veroorzaakt? Om je klanten en uiteindelijk hun begunstigden alle informatie te geven op basis waarvan ze de beste beslissingen kunnen nemen?

Echte impact maken

Nu artikel 9 schrappen, is nou typisch wat je noemt het kind met het badwater weggooien. Want we zijn het er toch over eens, zo hoop en vertrouw ik, dat er meer kapitaal moet vloeien naar de echt duurzame bedrijven en projecten van de toekomst? Dat we de duurzaamheidsrisico’s willen afbouwen door te selecteren op activiteiten die minder kosten afwentelen op toekomstige generaties?

SFDR ziet toe op het tegengaan van greenwashing: laten we daarom niet artikel 9 schrappen en greenwashing in feite (weer) tot norm verheffen.

San Lie is Directeur van ASN Impact Investors. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Meer columns van San Lie