T. Rowe Price: Milieu-ambitie Duits regeerakkoord zal inflatie en rente opdrijven

3 december 2021

De nieuwe Duitse coalitieregering heeft overeenstemming bereikt over een sociaal-liberale agenda die onder meer voorziet in hogere lonen, bescherming van de overheidspensioenen en een snellere overgang naar hernieuwbare energie.

Hoewel het akkoord ook een belofte inhoudt om de Duitse schuldenrem weer in te schakelen, zullen de hogere consumptie en het ambitieuze milieubeleid waarschijnlijk inflatie veroorzaken, waardoor de obligatierente zal stijgen. Nieuwe benoemingen op sleutelposities kunnen ook leiden tot minder handel met China en een grotere uitgavenflexibiliteit voor de EU, stelt Tomasz Wieladek, internationaal econoom bij T. Rowe Price.

Akkoord over hogere lonen en snellere reductie CO₂-uitstoot

De verhoging van het minimumloon tot 12 euro per uur zal ongeveer 20% van de werknemers in Duitsland treffen en leiden tot een stijging van de totale loonsom met ongeveer 0,8%. Als het grootste deel daarvan wordt uitgegeven (werknemers met een lager inkomen hebben een hoge marginale consumptiebereidheid), kan de extra groei in Duitsland in 2022 oplopen tot 0,5-1%.

Een gemakkelijkere toegang tot het socialezekerheidsstelsel en beloften om de pensioenleeftijd gelijk te houden, kunnen het arbeidsaanbod doen afnemen, waardoor de lonen verder onder opwaartse druk komen te staan, vooral in het licht van de demografische veranderingen die erop wijzen dat de Duitse beroepsbevolking tegen 2035 met 12% zal zijn gekrompen.

Al met al zullen deze veranderingen er waarschijnlijk toe leiden dat de vakbonden bij de loononderhandelingen die eind 2022 beginnen, een hogere loonafspraak zullen eisen dan gebruikelijk.

De Groene Partij heeft een aantal belangrijke doelstellingen voor de overgang naar netto-nul bereikt. Duitsland zal er nu naar streven om tegen 2030 80% van zijn energie uit hernieuwbare energiebronnen te halen (in plaats van de eerder geplande 65%). De geplande uitfasering van steenkool is verschoven van 2038 naar 2030 - een stap die de komende jaren aanzienlijke investeringen in infrastructuur zal vergen.

Belangrijk is dat de Duitse regering ermee heeft ingestemd aan te dringen op een aanpassingsmechanisme voor CO2-grenswaarden op EU-niveau, wat betekent dat de tarieven op ingevoerde producten zullen worden aangepast aan de hoeveelheid CO2 waarmee zij zijn vervaardigd. Hierdoor zouden producten uit landen die sterk afhankelijk zijn van koolstofintensieve productie, zoals China, veel minder concurrerend worden in de EU.

Verminderen afhankelijkheid van China

De nadruk die in het regeerakkoord wordt gelegd op het verminderen van de afhankelijkheid van China, doet vermoeden dat er in de toekomst minder handel met China zal worden gedreven. De economische gevolgen hiervan zullen echter niet alleen op handelsgebied voelbaar zijn.

Een belangrijke reden voor de lage inflatie op de ontwikkelde markten in het afgelopen decennium was de ruime beschikbaarheid van goedkope producten uit China. Zodra de prijzen van deze goederen worden aangepast voor de koolstofintensiteit van hun productie, is het waarschijnlijk dat de desinflatoire invloed van de handel met China aanzienlijk zal afnemen.

Extra groene middelen compenseren door begrotingsdiscipline

De nieuwe doelstellingen om de overgang van Duitsland naar netto-nul te versnellen, vergen aanzienlijke extra investeringen. Hoewel het coalitieverdrag op dit punt weinig concrete cijfers bevat, zou de coalitie volgens berichten 50 miljard euro investeren in een speciaal klimaatfonds met een aanvullende begroting voor 2021.

Een vergelijkbaar bedrag zal worden geïnjecteerd in 2022, wanneer de schuldenrem nog niet van toepassing is. Dit geld zal in vier jaar worden uitgegeven tot de volgende verkiezingen.

De FDP heeft een aantal belangrijke overwinningen geboekt op het gebied van het begrotingsbeleid en daarmee haar belangrijkste doelstelling bereikt. Duitsland zal aan de schuldenrem blijven trekken en daar in 2023 op terugkomen.

Ten slotte is er ook een verbintenis tot het bestaande stabiliteits- en groeipact van de EU, wat betekent dat de Duitse regering waarschijnlijk geen grote veranderingen zal steunen in de schuld- en tekortregels waaraan de EU-landen zich moeten houden.

Bunds zullen waarschijnlijk stijgen

Het hogere minimumloon zal de consumptie in Duitsland volgend jaar stimuleren, maar dit zal ook de inflatie aanwakkeren. Beide ontwikkelingen zullen de rente op Bunds waarschijnlijk opdrijven, net als de toezegging om de CO2-uitstoot tot nul terug te brengen. De CO2-heffing van de EU zal waarschijnlijk ook de inflatie opdrijven doordat de prijs van bruine energieproducten van buiten de EU op middellange termijn zal stijgen.