LFDE: AI, groei zonder werkgelegenheid?

October 2, 2025

Door Enguerrand Artaz, Strategisch Analist, La Financière de l’Échiquier (LFDE)

In de VS is het cijfer van de bbp-groei over het tweede kwartaal naar boven bijgesteld tot 3,8% op jaarbasis – vooral de consumptie leverde een grotere bijdrage dan verwacht. De Amerikaanse economie lijkt dus goed te draaien.

Over het volledige eerste halfjaar van 2025 bedroeg de groei weliswaar maar 1,6% op jaarbasis, veel minder dan we de afgelopen jaren van de Verenigde Staten gewend waren, maar historisch gezien is er niets alarmerends aan de hand.

Terwijl de groei solide bleef, is de arbeidsmarkt echter stilgevallen. Er kwamen de voorbije maanden amper banen bij, en in conjunctuurgevoelige segmenten van de privésector was het saldo zelfs ronduit negatief. De werkloosheid is slechts licht toegenomen, maar dat komt vooral doordat veel mensen de arbeidsmarkt hebben verlaten zonder langs het vakje 'werkloos' te passeren. En het regent dan wel nog geen ontslagen, toch staat in veel bedrijven het personeelsbestand onder druk doordat ze geen nieuwe medewerkers in dienst nemen en vertrekkend personeel niet vervangen.

Impact van IT-investeringen

Die opmerkelijke tegenstelling heeft veel te maken met de opmars van artificiële intelligentie. Kijken we om te beginnen maar naar de solide Amerikaanse groei. Investeringen in computerhardware vertegenwoordigden in de eerste helft van 2025 namelijk 70% van het totale volume gerealiseerde investeringen in de Verenigde Staten en bijna 50% van de reële bbp-groei. Dat die op zichzelf bijna evenveel bijdroegen aan de groei als de privéconsumptie, dé klassieke motor van de Amerikaanse economie, is veelzeggend. Met andere woorden, zonder die IT-investeringen, die hoofdzakelijk op AI gericht waren, zou de Amerikaanse economie de eerste twee kwartalen nagenoeg zijn stilgevallen.

Werving pas afgestudeerden op lager pitje

Dat sluit aan bij de zwakte van de arbeidsmarkt, te meer omdat AI daar rechtstreeks toe bijdraagt. Volgens recent onderzoek van de Universiteit van Stanford heeft de introductie van AI namelijk de werving van pas afgestudeerden sterk afgeremd in de sectoren en beroepen die het gevoeligst zijn voor vervanging door AI. Sinds eind 2022 is de werkgelegenheid voor 22- tot 25-jarigen in die sectoren met 13% afgenomen tegenover de minst gevoelige sectoren. Dat is het duidelijkst merkbaar bij softwareontwikkelaars en callcentermedewerkers, terwijl er geen vertraging te zien is in beroepen die AI niet bedreigt, zoals ziekenverzorgers.

Dat onderzoek bevestigt wat sommige bedrijven zelf zeggen: liever een Gen-AI-model trainen dan een junior opleiden. Het werpt echter vooral meer licht op de cijfers over de werkgelegenheid voor jongeren uit de recentste officiële Amerikaanse arbeidsmarktverslagen. Terwijl de totale werkloosheid licht gestegen is, van 4,1% eind 2024 naar 4,3% in augustus, maakte de jongerenwerkloosheid een sprong van 8,4% naar 10%. Uiteraard weegt de onzekerheid over het economische klimaat, in het bijzonder het Amerikaanse handelsbeleid, ontegensprekelijk op de bereidheid van bedrijven om nieuw personeel aan te nemen. Dat de achteruitgang het grootst is bij vacatures voor beginners in de sectoren die het meest zijn blootgesteld aan AI, is echter geen toeval.

De hamvraag: wat levert het op?

Het is mogelijk om aan deze ongewone situatie een positieve draai te geven: sterke groei zonder banencreatie veronderstelt een stevige toename van de productiviteit. Toch dringt de vraag zich op of die explosie aan IT-investeringen, die de laatste tijd de belangrijkste bron van groei zijn, wel houdbaar is op langere termijn, zeker omdat vroeg of laat de vraag zal rijzen of die torenhoge uitgaven wel ooit winst zullen opleveren. Bovendien zwengelt een sterke concentratie van investeringen in één enkele sector niet per se de rest van de economie aan, al kan het wel een beeld van bloei creëren dat barsten in andere componenten van de groei verhult. Bijvoorbeeld in de werkgelegenheid en – in het verlengde daarvan – de consumptie. Het gevaar bestaat dat de Amerikaanse economie, wanneer de AI-vloedgolf zich uiteindelijk terugtrekt, in haar blootje zal blijken te staan.