Dick Kamp: Risicomanagement en aanpassingsvermogen

Dick Kamp: Risicomanagement en aanpassingsvermogen

Risk Management Pension system
Dick Kamp

Door Dick Kamp, Director Pension, Investment and Risk bij Milliman Pensioenen

Ik waarschuw de lezer al bij voorbaat. Het is een wat kritisch stukje en wellicht voelt u zich aangevallen. Mijn gedachten zijn niet polariserend bedoeld. Ik heb de wijsheid ook zeker niet in pacht, maar ik heb een mening die ik graag met u wil delen. Bent u wat gevoelig, lees dan niet verder.

In pensioenland is er op dit moment eigenlijk maar één onderwerp dat de klok slaat. De Wet Toekomst Pensioenen (Wtp). Je zou zeggen dat de meningen verdeeld zijn, maar wat mij opvalt is dat dat juist niet het geval is. De mensen die ik spreek, nagenoeg zonder uitzondering 50+, zijn allemaal tegen. ‘Het oude stelsel voldoet prima. Natuurlijk, het kan wat getweakt worden, maar zo’n grote wijziging. Nee, dat leidt alleen maar tot ongelukken…’

Ik meld het toch even. De ‘mammoeten’ van de pensioensector reageren doorgaans met cijfermatige berekeningen waarom zij gelijk hebben en met een wat verongelijkte toon wanneer de beleidsmakers dit toch niet snappen.

Ik zelf ben een sterke voorstander van het nieuwe stelsel. Ik heb dat in eerdere blogs regelmatig beargumenteerd. Lees deze er anders nog even op na. Mijn argumenten zijn onder andere een goede basis voor empowerment van deelnemers en ook een goede basis om een brede pensioenplicht in te stellen en daarmee echt vaart te maken met het wegwerken van de witte vlekken.

Maar, in deze blog gaat het niet om mijn gelijk of die van de anderen. Waar het mij wel om gaat is het volgende: denk aan het verschil tussen inhoud en proces.

Een nieuwe generatiekloof

De generatie waar ik dan mee praat is zoals eerder aangegeven 50+. Dat betekent dat wat je nu bouwt of aanpast, je doet voor generaties na ons. We geven binnenkort het stokje over naar de volgende generatie en daar komt een bijzondere verantwoordelijkheid bij kijken. De argumentatie die ik hoor heeft een sterk paternalistisch karakter. ‘Wij’ weten wat goed en verstandig is. Op mijn vraag in hoeverre de dialoog met de jongere generaties wordt aangegaan, komt hooguit de reactie dat die niet geïnteresseerd zijn.

Mijns inziens verdiept de generatie 50+ (waar ik ook toe behoor), zich onvoldoende in de (nog) niet gearticuleerde wensen van eerder generaties. Wat ik zie is dat deze generaties sowieso andere keuzes maken dan de oudere generatie. Denk aan structureel parttime werken, gericht op deelbezit en (nog) meer betrokken bij ‘eco-gericht’ leven. Veel meer van materieel naar immaterieel geluk. Kortom, de wereld verandert onder onze ogen en regelingen en instituties die deze uitvoeren, dienen zich daar rekenschap van te geven en zich waar nodig aan te passen.

Het belang van aanpassingsvermogen

Wat is dat dan, aanpassingsvermogen? En hoe organiseer je dat? Daar horen mijns inziens de volgende zaken bij: waardepropositieontwikkeling met empathie en daadwerkelijk luisteren/ophalen. In het kort:

Waardepropositieontwikkeling is het ‘ophalen’ van de uitdaging van de klant (bij pensioenfondsen: deelnemers en werkgevers) en daar een propositie bij ontwikkelen die het probleem van de klant oplost en aanwezige sterke punten zo mogelijk versterkt. Door bewust de dialoog met de klant (de jongere generaties en werkgevers in hun ‘war on talent’) aan te gaan, wordt duidelijk in welke richting het pensioenfonds in zijn dienstverlening zich moet ontwikkelen. Dit vertaalt zich in de herijkte missie, visie en strategie.

Mijn oproep aan de huidige generatie beleidsmakers bij pensioenfondsen, die nog veelal 50+ zijn, is: verlaat de inhoudelijke burcht waar je nu in zit en ga bewust het gesprek aan met de jongere generaties om te achterhalen ‘what makes them tick’.

Dus:  bestuurder, als onderdeel van het Wtp-project moeten missie, visie en strategie sowieso worden aangepast. Neemt u het initiatief door met empathie actief te luisteren naar de jongere generaties en deze input te vertalen naar een future-proof oplossing?

PS! Gelukkig heeft de polder dit al wel gedaan en hebben we nu (bijna) de Wtp!

Dit is de vijftiende column in een serie over risicomanagement. De serie heeft tot doel de lezer te prikkelen en risicomanagement te beschouwen als een integraal onderdeel van het runnen van een pensioenfonds.