Felicia Canté en Alwin Oerlemans (CFA Society VBA Netherlands): Geen nieuws is goed nieuws

November 30, 2022

De 2022 Mercer CFA Institute Global Pension Index onderstreept het belang van inkomenszekerheid voor pensioengerechtigden. IJsland, Nederland en Denemarken halen in 2022 opnieuw de hoogste A-score.
 
Door Felicia Canté, Legal Counsel bij Van Lanschot Kempen, en Alwin Oerlemans, Head of Product Management bij APG Asset Management. Beiden zijn lid van de Advocacy Committee van CFA Society VBA Netherlands

De Mercer CFA Institute Global Pension Index beoordeelt jaarlijks de kwaliteit van pensioenstelsels wereldwijd. In 2022 vergelijkt deze graadmeter 44 landen waarin samen tweederde van de wereldbevolking woont. Centraal staan hoeveel pensioen het systeem biedt (adequaatheid) en de houdbaarheid en de opzet van het systeem (integriteit). In de analyse worden alle pensioenen meegenomen, dus zowel van de overheid (de AOW in Nederland) als pensioenen via pensioenfondsen of (andere) financiële partijen en individuele voorzieningen.

Het rapport beschrijft als belangrijkste trend de verschuiving van verantwoordelijkheid voor persoonlijke financiële stabiliteit na pensionering van werkgever en overheid naar het individu. Dit is het gevolg van de overgang van Defined Benefit-pensioenregelingen naar Defined Contribution-regelingen, in combinatie met een afname van financiële ondersteuning door de overheid. Juist in deze tijd van toenemende inflatie, stijgende rente en groeiende economische onzekerheid komt meer risico bij het individu zelf te liggen. Het is essentieel dat individuen de juiste keuzes kunnen maken om de maximale waarde uit hun steeds vaker individuele pensioenpot te halen. Het rapport benadrukt dat deze vragen wereldwijd spelen en dat beleidsmakers actief de pensioensystemen dienen te ondersteunen, te ontwikkelen en te reguleren.

Aanbevelingen uit het rapport zijn verder het introduceren van maatregelen die de genderkloof en verschillen met minderheidsgroepen tegengaan en maatregelen die voorkomen dat geld bestemd voor pensioenen voor andere doeleinden wordt gebruikt. Verder is het uiteraard van groot belang dat gepaste financiële educatie, guidance en onafhankelijk financieel advies beschikbaar zijn voor alle pensioendeelnemers.

Recente ontwikkelingen in het Verenigd Koninkrijk onderstrepen het belang van een goede implementatie van pensioenbeleggingen. Als gevolg van een recente inflatie- en rentestijging gingen LDI-portefeuilles daar onderuit en zagen pensioenfondsen zich genoodzaakt portefeuilles liquide te maken om onderpand te kunnen verschaffen voor de rentederivaten. Een pensioensysteem met een B-score bleek zo kwetsbaar voor een plotselinge beleidsverandering.

Ook de A-score van Nederland kan nog beter. Het rapport vraagt aandacht voor de hoge schulden van huishoudens en benadrukt het belang van hogere participatie van ouderen op de arbeidsmarkt bij een stijgende levensverwachting. Om de verschillen in pensioenen tussen vrouwen en mannen te verbeteren, pleit het rapport voor een extra voorziening die een goed pensioen borgt voor de ouder die vanwege zorg voor de kinderen minder pensioen opbouwt.

Belangrijke voordelen van het Nederlandse pensioenstelsel zijn solidariteit, risicodeling en collectiviteit. Het nieuwe pensioencontract met individuele toedeling van pensioenvermogen geeft deelnemers direct inzicht in het opgebouwde kapitaal en het verwachte pensioeninkomen dat daarbij hoort. Als we de voordelen van het stelsel kunnen behouden en deelnemers meer grip geven op hun persoonlijke pensioensituatie, dan zal ons pensioenstelsel hoog blijven scoren op adequaatheid, houdbaarheid en integriteit.