Ossiam: Stijgende overheidsschulden bedreigen bedrijfsinvesteringen

December 16, 2025

Fixed Income

De sterke toename van overheidsschulden in ontwikkelde economieën roept de cruciale vraag op of deze schuldopbouw ten koste gaat van bedrijfsinvesteringen. Dat zegt Patrick Artus, econoom bij vermogensbeheerder Ossiam, onderdeel van Natixis IM, in een analyse.

Dit fenomeen staat bekend als crowding out en treedt op wanneer publieke tekorten worden gefinancierd ten koste van private investeringen, wat ernstige gevolgen kan hebben voor de economische groei, aldus Artus.

“Sinds 2002 is de overheidsschuld in zowel de Verenigde Staten als de eurozone fors toegenomen. In de eurozone leidt dit sinds 2020 tot een duidelijke daling van de bedrijfsinvesteringen, terwijl die in de Verenigde Staten relatief stabiel blijven. Daardoor ligt het investeringsniveau van Amerikaanse ondernemingen structureel hoger dan dat van Europese bedrijven.”

De verklaring ligt volgens Artus in de financieringsstructuur. “De Verenigde Staten hebben hun netto externe schuld sterk verhoogd, wat betekent dat het land kapitaal aantrekt uit het buitenland. Frankrijk kent slechts een lichte stijging van de externe schuld, terwijl de eurozone als geheel nauwelijks een beroep doet op buitenlandse financiering. Daardoor is het crowding out-effect in Europa veel sterker.“

Geen buffer via hogere spaarquote

Een mogelijke oplossing ligt volgens Artus in een stijging van de nationale spaarquote. “Op die manier kunnen bedrijfsinvesteringen worden gefinancierd. Maar sinds 2019 is de spaarquote in zowel de Verenigde Staten als de eurozone juist gedaald. Dat vergroot de druk op de beschikbare middelen voor bedrijven.”

Normaal gesproken leidt een tekort aan besparingen tot hogere reële langetermijnrentes, zegt Artus. “Toch zien we dat de reële rente op tienjarige staatsobligaties in beide regio’s is teruggekeerd naar het niveau van vóór de financiële crisis. Dit suggereert dat externe financiering, met name in de Verenigde Staten, er tot nu toe voor zorgt dat kapitaaltekorten zich niet vertalen in hogere financieringskosten.”

Druk op aandelenmarkten

Volgens Artus is het grootste risico van crowding out dat het een rem zet op de potentiële groei. “Minder bedrijfsinvesteringen betekenen een lagere productiviteit, tragere economische groei en uiteindelijk een vicieuze cirkel van hogere tekorten en oplopende schulden. Voor de eurozone zijn de signalen duidelijk: dalende investeringsratio’s, geen stijging van de spaarquote en beperkte externe financiering.”

Europa kampt volgens Artus dan ook met een structureel probleem: hoge overheidsschulden in combinatie met zwakke bedrijfsinvesteringen. “Op termijn zal dit de druk op aandelenmarkten en economische groei vergroten. Voor de Verenigde Staten blijft de situatie voorlopig beheersbaar, al kan de afhankelijkheid van buitenlandse financiering het land kwetsbaar maken voor externe schokken.”