Harry Geels: Overname Twitter door Musk is om drie redenen aardverschuivend

Harry Geels: Overname Twitter door Musk is om drie redenen aardverschuivend

Equity M&A
Harry Geels

Door Harry Geels

De overname van Twitter door Elon Musk mag om drie redenen bijzonder worden genoemd. Voor het eerst doet een privépersoon zo’n grote overname. Ten tweede is er nu één persoon die de macht krijgt over twee belangrijke, wereldwijd opererende bedrijven. Maar het belangrijkste is dat de vrijheid van meningsuiting door de overname op een cruciaal kruispunt is aanbeland.

De wereld vergat even de oorlog in Oekraïne toen Elon Musk erin slaagde een succesvol bod te doen op Twitter. Deze overname is om verschillende redenen monumentaal.

[1] De grootste overname ooit door een privépersoon

Normaal gesproken vinden grote overnames door bedrijven of door private equity-investeerders plaats. Logisch ook, bedrijven zijn vaak veel machtiger dan personen. Private equity is machtig, omdat het veel geld ophaalt bij een doorgaans grote groep van beleggers.

Er vindt nu een unicum plaats. Een privépersoon is in staat om $ 44 miljard op te halen. Nu gaat het niet zomaar over een persoon. We hebben het over de rijkste man ter wereld, met naar schatting een vermogen van zo’n $ 252 miljard volgens de Bloomberg Billionaires Index.

Musk is zo rijk dat hij in staat is om naar verluidt bij een aantal zakenbanken $ 12,5 miljard aan financiering te krijgen (met een deel van zijn Tesla-aandelen, € 62,5 miljard als onderpand) aangevuld met financieringslijn van $ 13 miljard. Musk zou zelf $ 21 miljard van zijn eigen vermogen inzetten.

De zakenbanken gaan Musk begeleiden bij het van de beurs halen van Twitter. Vooral de Tesla-aandelen als onderpand is een bijzonder detail. Wat als straks door daling van de Tesla-koers de waarde van het onderpand te laag wordt? Komt er dan een margin call?

Critici op het financiële systeem stellen dat Musk de overname van Twitter voor een deel op kosten van de belastingbetaler kan doen, omdat miljardairs eigenlijk veel te weinig belasting betalen, mede omdat hij zijn vermogen aanhoudt in Tesla en zijn ‘ruimtespeeltje’ SpaceX.

Tesla betaalt volgens onder andere CNN nog altijd geen belasting. Saillant detail is dat Musk een grootschalige Twitter-oorlog voert met onder andere Senator Elizabeth Warren, die een (extra) vermogensbelasting op grote vermogens wil invoeren.

[2] Macht over twee grote, wereldwijd opererende bedrijven

Als de overname van Twitter slaagt, ontstaat een bijzondere situatie, namelijk dat één persoon de macht krijgt over zowel de meest besproken autofabrikant als het meest besproken social media-bedrijf ter wereld (als ook het meest besproken ruimtevaartbedrijf SpaceX).

Een groot bedrijf aansturen is al een uitdaging, laat staan twee of drie. De vraag van grootheidswaanzin doemt op. Daarnaast gebruikt Musk Twitter natuurlijk al sinds jaar en dag om zijn ideeën over technologie en het veroveren van de ruimte te ventileren. De vraag is dan in hoeverre hij Twitter verder commercieel gaat inzetten om zijn bedrijven en zijn cryptohobby te pluggen.

Maar er is hier nog een ander saillant detail dat ook werd opgebracht door The Daily Telegraph columnist Juliet Samuel. Zij stelt dat Tesla voor een belangrijk deel van de omzet afhankelijk is van China, zowel wat betreft de verkoop als de productie. China staat nu niet bekend als een land dat grote internetondernemers een warm hart toedraagt.

China’s hardhandige optreden tegen Alibaba spreekt boekdelen. Een van de redenen is China’s ‘crackdown’ tegen Alibaba is het digitale betalingssysteem Alipay dat de Chinese autoriteiten als bedreiging beschouwen.

Samuel vraagt zich terecht af wat China met Musk gaat doen als er bijvoorbeeld straks op (het in China al verboden) Twitter ‘memes’ over China de ronde doen. Gaan ze Musk, of zijn bedrijven, dan net zo hard aanpakken als ze gedaan hebben met Alibaba’s oprichter Jack Ma?

Terzijde, Twitter experimenteert ook met een betaaldienst. Musk heeft al gezegd Twitter winstgevender te willen maken, door aanpalende diensten te gaan opzetten. Zie hier een mogelijke kruisbestuiving tussen Tesla en Twitter.

Mede vanwege Musk’s ondernemingzin noemt Twitter-oprichter Jack Dorsey Musk de enige oplossing voor het wat winstgevendheid betreft zieltogende Twitter (hoewel we hier aan moeten toevoegen dat het Dorsey en Musk primair niet om de winstgevendheid te doen is, maar om de vrijheid van meningsuiting, zie punt 3).

[3] Vrijheid van meningsuiting op cruciaal kruispunt

Het meest bijzonder is dat Musk’s overname van Twitter eigenlijk het resultaat is van een discussie over de vrijheid van meningsuiting. Twitter heeft Donald Trump van het medium gehaald, maar tolereert andere spraakmakende figuren als Vladimir Poetin (volgens president Joe Biden een oorlogsmisdadiger).

Wat mag wel en niet gezegd worden? Het moet nog blijken hoe Twitter precies gaat veranderen maar Musk heeft wel al duidelijk aangegeven dat op Twitter alles gezegd mag worden, Twitter transparanter moet worden (door bijvoorbeeld algoritmes ‘open source’ te maken) en ‘bot accounts’ moeten worden geweerd.

‘Alles zeggen’ is natuurlijk een overdrijving. Het moet binnen de regels van de wet blijven, dus haat zaaien en aanroepen tot geweld mag bijvoorbeeld niet. Natuurlijk zijn er diverse mensen en organisaties bang dat er dan veel ‘fake news’ wordt verspreid, of dat minderheden zich sneller bedreigd kunnen voelen of zich minder goed kunnen verweren.

De grote vraag is eigenlijk wat fake news is. Het zijn meestal de mensen die de macht hebben (en bang zijn die kwijt te raken) die ageren tegen fake news, feitelijk niets meer dan een vorm van censuur.

Als ik de kranten lees of journaal bekijk, bekruipt mij regelmatig ook het gevoel dat er niet alles staat of nieuws eenzijdig wordt opgeschreven. Het is goed dat er dan een medium als Twitter is waar je alternatieve informatie kunt vergaren.

En de beste manier om minderheden te helpen is niet om ze te beschermen tegen vermeende rare berichten op social media maar om ze weerbaarder te maken. Toen ik laatst mijn zoon vroeg waarom hij nog niet op Twitter zat, zei hij: ‘Daar zitten te veel mensen op die onzin uitkramen’. Zo kan het ook.

We zullen zien hoe het Twitter van Musk zich wat betreft de banden met Tesla en de vrijheid van meningsuiting gaat ontwikkelen. Ik ga het in ieder geval met argusogen volgen.

Dit artikel bevat een persoonlijke opinie van Harry Geels