MFS: Nu dan toch inflatie?

August 25, 2020

De inflatie bleef tijdens en na de financiële crisis historisch laag. Maar dat kan dit keer wel eens anders uitpakken, stelt Erik Weisman, econoom bij de Amerikaanse vermogensbeheerder MFS.

Dat de inflatie tijdens de vorige crisis laag bleef ondanks de monetaire verruiming kwam vooral door de lage omloopsnelheid van geld en doordat banken, huishoudens en uiteindelijk ook overheden hun schulden (snel) verlaagden. Weisman geeft zes redenen waarom de crisis nu wél voor inflatie kan zorgen.

1. Centrale banken en overheden reageren sneller en de steun is enorm. De steun nu is vele malen groter dan tijdens de financiële crisis. Er is nu veel meer focus op geld de economie inpompen en de steun richt zich meer op huishoudens dan op het helpen van financiële partijen.
2. Beleidsmakers maken niet dezelfde fout. De bezuinigingsmaatregelen van begin 2011 worden nu als een grote fout gezien, vooral in Europa, waar een staatsschuldencrisis het gevolg was. Maar zolang de rente rond of zelfs onder de nul blijft, hebben overheden nog genoeg ruimte.
3. De politiek gaat misschien toch voor de Modern Monetary Theory (MMT). Hoewel nog veel politici het niks vinden, worden delen van de MMT steeds vaker overgenomen. MMT houdt in dat een land veel staatsobligaties kan uitgeven, zolang deze in de eigen valuta zijn, de negatieve output gap groot genoeg is en het land het begrotingstekort makkelijk kan financieren. Voorheen ondenkbaar, maar de pandemie heeft de deuren geopend.
4. We maken de schuld te gelde. Amerika geeft staatsobligaties uit en de Fed koopt steeds meer staatsobligaties op – hierdoor ontstond tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog inflatie, maar tijdens de financiële crisis niet. Dat kwam doordat het extra geld in de oorlogstijden direct de (brede) economie in werd gestopt, terwijl dat tijdens de financiële crisis niet gebeurde. In combinatie met MMT lijkt het erop dat het opkopen van schuld door de Fed nu wel voor inflatie zal zorgen.
5. De verwachtingen voor inflatie veranderen. De inflatieverwachtingen liggen de afgelopen decennia vastgeklonken. Maar dat is pas zo sinds de jaren ’70. Met grote veranderingen in beleid, zoals de MMT en het te gelde maken van schuld, kan ook een nieuwe houding tegenover inflatie ontstaan.
6. Overheden juichen inflatie toe. Landen hebben verschillende methoden geprobeerd om hun schuldenlast te verlagen, zoals het bbp sneller laten stijgen dan de schuld en bezuinigingen – historisch succesvolle methoden, maar in het huidige klimaat niet haalbaar. De enige manier die nog niet geprobeerd is, is om de schuld ‘op te lossen’ met inflatie. Tijdens de financiële crisis printte de centrale banken ook al meer geld, maar daar zag de economie weinig van terug. Als beleidsmakers echt MMT en het te gelde maken van schuld omarmen, kan de combinatie van al deze maatregelen de inflatie zo verhogen dat de staatsschuld afneemt.