Stephan Langen: Ook onder de Wtp moet duurzaamheid centraal staan
Door Stephan Langen, Hoofd Portfoliomanagement bij ASN Impact Investors
Pensioenfondsbestuurders staan voor een ingrijpende transitie. De invoering van het nieuwe pensioenstelsel brengt op dit moment een enorme hoeveelheid werk met zich mee. Uiteindelijk gaat het om een complexe verschuiving: van een vastgespijkerde belofte naar een duidelijke ambitie voor de oudedagsvoorziening van de deelnemers.
Ook ik zet me als bestuurder in en merk om me heen dat we nu vooral focussen op de technische implementatie: hoe krijgen we deze klus voor elkaar? Dat is heel begrijpelijk, maar ik houd mezelf en collega-bestuurders graag de vraag voor die vandaag, morgen én overmorgen de belangrijkste is: waar zetten wij ons voor in? En hoe doen we dat dan evenwichtig voor alle deelnemers?
Dat brengt me op een bekend Grieks spreekwoord: een samenleving groeit wanneer oude mensen bomen planten in wier schaduw zij nooit zullen zitten. Dit raakt de kern van de verantwoordelijkheid van pensioenfondsen en hun bestuurders: investeren in de toekomst, ook als niet alle deelnemers – zijzelf incluis – daarvan kunnen profiteren.
De Wet toekomst pensioenen is niet voor niets op de toekomst gericht. Het gaat niet alleen om het geld dat we nu zo evenwichtig mogelijk verdelen, maar ook om hoe we bijdragen aan en profiteren van een balans in de welvaart van het heden en die van de toekomst. Elke generatie moet krijgen waar ze recht op heeft – dat is waar evenwichtigheid werkelijk om draait. Van de jongere van 25 die waarschijnlijk nauwelijks bezig is met een uitkering in de verre toekomst tot de gepensioneerde die groot belang heeft bij een tijdige indexatie nu.
Ja, er is straks geen ‘algemene pot’ meer. Iedere deelnemer bouwt individueel vermogen op. Lifecycleportefeuilles zullen meer risico (kunnen) nemen voor jongeren en minder voor ouderen. Een risico van een andere orde is dat we verder zouden kunnen vervallen in individualisme. Groeit onze samenleving dan nog wel?
Ik geloof dat we niet zullen doorschieten. Pensioendeelnemers zijn en blijven onderdeel van een bredere gemeenschap. Ze hebben er baat bij dat de wereld waarin zij nu leven en werken floreert – niet alleen vandaag, maar ook over twintig, dertig jaar. Niet alleen in financiële zin, maar ook in de zin van een bredere welvaart en welzijn, zodat ze een goede oudedag kunnen beleven in een prettig leefbare wereld.
Daarom is verantwoord en duurzaam beleggen onder het nieuwe stelsel net zo cruciaal als onder het oude. Dat gaat verder dan sturen op klimaatrisico's of ESG-scores, zoals econoom Dirk Schoenmaker eerder deze maand in een interview met Financial Investigator al uitlegde. Het gaat om een fundamentele allocatiekeuze: investeren we alleen in wat vandaag rendement oplevert, of alloceren we naar bedrijven die de wereld van morgen vormgeven? De echte uitdaging ligt niet in het berekenen van klimaatrisico's, maar in het durven kiezen voor waardecreatie op de lange termijn.
Dit betekent concreet dat de lifecycleportefeuilles straks wel mogen verschillen in risicoprofiel, maar niet in de mate van duurzaamheid waarmee we het vermogen van deelnemers beleggen. Waarom zou een investering in de energietransitie niet passen in alle lifecycles? Hernieuwbare energieprojecten hebben bijvoorbeeld zowel aandelenparticipaties als leningen nodig. We kunnen de aandelenparticipaties, met een hoger risico-rendementsprofiel, vanuit de lifecycle voor jongeren doen. De lagere risico-rendementleningen met coupons kunnen we uit de lifecycle voor ouderen doen.
Voor ons als pensioenfondsbestuurders geldt intussen: de jongste deelnemers zijn rond de 25. We leven niet allemaal meer als die met pensioen gaan. Toch zijn we ook voor hen verantwoordelijk. Dat is de essentie van het bomen planten: zorg dat ook toekomstige generaties kunnen genieten van de schaduw. Dat doen wij nu immers ook, met dank aan de oude mensen van vroeger.
Stephan Langen is Hoofd Portfoliomanagement bij ASN Impact Investors. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
