DNB: Grote beleggers houden beleggingen in risicovollere obligaties constant

29 november 2023

Nederlandse institutionele beleggers zoals pensioenfondsen, beleggingsfondsen en verzekeraars hielden het afgelopen jaar hun beleggingen in risicovolle obligaties ongeveer gelijk. Dat is een trendbreuk met de voorgaande jaren: sinds 2019 breidden grote beleggers het aantal zogeheten high yield-obligaties in hun beleggingsportefeuille juist uit.

High yield-obligaties zijn interessant voor beleggers omdat deze vanwege het relatief hogere risico ook meer rendement opleveren (zie box). Doordat de laatste jaren de rente op obligaties bijzonder laag was, loonde het voor institutionele beleggers om meer te investeren in high yield-obligaties. Sinds de recente rentestijgingen ontvangen beleggers echter ook een steeds hogere rente op minder risicovolle investment grade-obligaties.  

Institutionele beleggers hielden eind september 2023 voor € 68 miljard aan high yield-obligaties aan, ongeveer 10% van de totale obligatieportefeuille. Een jaar geleden lag dat bedrag op € 71 miljard. Aan- en verkopen waren nagenoeg in balans, waardoor de afname kan worden toegeschreven aan prijs- en wisselkoersmutaties.  

Voor beleggingsfondsen bestaat ruim 16% (€ 14 miljard) van hun obligatieportefeuille uit high yield-obligaties. Voor pensioenfondsen is dat ruim 10% (€ 51 miljard) en voor verzekeraars een kleine 3% (€ 3 miljard).

Pensioenfondsen hebben ook indirecte beleggingen in high yield-obligaties via beleggingsinstellingen. Deze beleggingen namen medio 2022 flink af, doordat pensioenfondsen hun participaties in high yield-beleggingsfondsen afbouwden en in eigen beheer namen. Omdat de directe beleggingsportefeuilles van pensioenfondsen een stuk groter zijn, had dit procentueel een flink kleiner effect op het high yield-obligatiebezit van pensioenfondsen.

Verhouding high yield-bedrijfsobligaties en high yield-staatsobligaties

Van de high yield-obligaties in de portefeuille van Nederlandse institutionele beleggers is twee derde (€ 46 miljard) uitgegeven door bedrijven.

Binnen deze categorie zijn voornamelijk bedrijven uit de Verenigde Staten geliefd onder Nederlandse investeerders. Institutionele beleggers belegden per eind september bijna € 21 miljard aan obligaties in deze bedrijven, zoals Ford, American Airlines, KFC en Uber. Europese bedrijven buiten Nederland volgden met € 12 miljard. Nederlandse high yield-bedrijfsobligaties zijn ten slotte goed voor ruim € 3 miljard.

Institutionele beleggers houden ook voor € 22 miljard aan high yield-overheidsobligaties aan, waarbij vooral wordt geïnvesteerd in de BRICS-landen Brazilië en Zuid-Afrika. Beleggingen in deze BRICS-landen zijn goed voor € 11 miljard. De staatsobligaties van de BRICS-landen India en China worden beschouwd als het investment grade.

High yield-obligaties voorbije jaar vaker opgewaardeerd dan afgewaardeerd

Sinds september 2022 werd 15% (€ 10 miljard) van de door institutionele beleggers aangehouden high-yield obligaties bijgesteld naar een hogere kredietbeoordeling. Daartegenover stond dat 11% (€ 8 miljard) aan high yield-obligaties werd afgewaardeerd naar een lagere kredietbeoordeling.

Bij een afwaardering van de kredietbeoordeling wordt een obligatie doorgaans minder waard, waardoor de beleggingsportefeuille van een belegger in waarde daalt. Bij een herwaardering naar een hogere kredietbeoordeling gebeurt het tegenovergestelde: de obligatie wordt dan juist meer waard waardoor de waarde van de beleggingsportefeuille stijgt.