Columbia Threadneedle: Wat kunnen we verwachten van de COP28?

23 november 2023

Hoewel de verwachtingen wat betreft de VN-klimaattop COP28 niet hooggespannen zijn, is de nood voor de conferentie hoog, zeggen experts van vermogensbeheerder Columbia Threadneedle.

Het afgelopen jaar werden getekend door de verregaande gevolgen van klimaatverandering. Van extreme hitte, droogte en bosbranden tot hevige neerslag met overstromingen tot gevolg, en dat in zowat op ieder continent.

Het vooruitzicht voor 2023 is niet beter. Het feit dat de COP28 plaatsvindt in de Verenigde Arabische Emiraten is door de fossiele brandstofbelangen niet onomstreden. De combinatie met wereldwijde geopolitieke en economische spanningen maakt het bespreken van complexe onderwerpen niet makkelijker, aldus de vermogensbeheerder.

Dit zijn volgens de experts de meest waarschijnlijke uitkomsten:

De 1,5°C doelstelling

De COP28 staat in het teken van de eerste Global Stocktake, een inventarisatie van de wereldwijde vooruitgang op weg naar de klimaatdoelstellingen die zijn vastgesteld in het Akkoord van Parijs.

Duidelijk is dat de klimaatplannen, de zogenaamde Nationally Determined Contributions (NCD), niet worden behaald. De NCD’s van de deelnemende landen moeten gedetailleerder weergeven hoe de trajecten per sector worden aangepakt.

Meer duidelijkheid in nationale klimaatplannen is een belangrijke eerste stap. Columbia Threadneedle verwacht dat er op dit gebied wat vooruitgang geboekt zal worden.

Financiering van klimaatactie

Op de COP27 vorig jaar werd het ‘loss & damage fund’ opgericht, dat tot doel heeft om kwetsbare landen financiële ondersteuning te bieden. Er bestaan sterke meningsverschillen over belangrijke vraagstukken als welke landen financieringsprioriteit moeten krijgen, of die steun in de vorm van een gift of een lening moet worden gegeven, en of bijdragen aan het fonds verplicht of vrijwillig moet zijn.

Op de COP28 moet worden getracht een compromis te bereiken. Volgens Columbia Threadneedle is het onderwerp te omstreden en liggen de standpunten dusdanig ver uiteen dat grote vooruitgang onwaarschijnlijk is.

Wereldwijde handel in emissierechten

Een goedwerkend wereldwijd emissiehandelssysteem zou de komende jaren zo’n $250 miljard kunnen besparen bij het behalen van de klimaatdoelen. Op de COP27 is hiervoor een governance raamwerk opgezet, maar de netelige kwesties zijn doorgeschoven naar de top van dit jaar.

Het afgelopen jaar werd gekenmerkt door een vertrouwenscrisis over de kwaliteit van compensatieprojecten. Een aantal vrijwillige initiatieven heeft geprobeerd het vertrouwen in de emissierechtenmarkt weer op te schroeven, en het COP28-voorzitterschap lijkt van plan deze initiatieven te steunen. Columbia Threadneedle verwacht om die reden een grote kans op consensus onder de onderhandelaars.

Uitfasering van kool-, olie-, en gasgebruik

Het laten uitdoven van fossiele brandstoffen staat ook hoog op de COP28-agenda. Hoewel de EU collectief de volledige ban van kool, olie en gas steunt, zijn andere machtsblokken het hier niet mee eens. Afrikaanse landen wijzen op de ongelijkheid die bij een wereldwijde ban komt kijken. Zij willen dat ontwikkelde landen fossiele brandstoffen voor 2030 in de ban moeten hebben gedaan, zodat laag- en middeninkomen landen de wereldwijde aanbodkloof op korte termijn kunnen dichten.

Columbia Threadneedle verwacht dat vanwege de bestaande meningsverschillen ook dit jaar de onderhandelingen stroef zullen verlopen, waardoor definitieve beslissingen ook nu onwaarschijnlijk zijn.

Bereikt COP28 een akkoord over een operationeel kader voor aanpassing?

Naast preventie komt ook het aanpassen aan de klimaatverandering steeds hoger op de agenda. Een duidelijk kader voor internationale samenwerking en een concrete financieringsstrategie zijn hiervoor cruciaal.

Op het moment bestaat er een aanzienlijke kloof tussen wat financieel nodig is en wat de beschikbare middelen zijn. De ‘aanpassingsfinancieringskloof’ bedraagt tussen de $194-366 miljard dollar per jaar, en groeit gestaag door. Beleggers kunnen hier een belangrijke rol spelen. In 2015 is in Parijs de Global Goal on Adaptation (GGA) vastgesteld. Dit doel benadrukt de noodzaak van internationale samenwerking, maar het ontbreekt dit doel aan een concrete invulling.

Ontwikkelde landen zijn over het algemeen voor wereldwijde afspraken, terwijl ontwikkelingslanden pleiten voor lossere kaders zonder bindende voorwaarden. Columbia Threadneedle denkt dat de dialoog meer duidelijkheid kan geven over de invulling van de GGA, maar verwacht dat de discussies over de financiering ervan op gespannen voet zullen verlopen.