LGIM: Investeerders onderschatten gevolgen 'klimaatuitstel'

LGIM: Investeerders onderschatten gevolgen 'klimaatuitstel'

Klimaatverandering Energietransitie
Klimaatverandering.jpg

Het uitblijven van wetgeving rondom CO2-emissieprijzen staat een tijdige, marktgeleide transitie naar net-zero in de weg.

Dat stelt een rapport dat vermogensbeheerder Legal & General Investment Management (LGIM) vandaag uitbracht. De vertraging van de transitie zal waarschijnlijk aanzienlijke economische en geopolitieke gevolgen hebben, aldus de vermogensbeheerder. Volgens LGIM onderschatten financiële markten en beleggers de impact van het voortdurende uitstel van de transitie naar netto-nul.

Uit het rapport blijkt dat het steeds goedkoper en gemakkelijker wordt om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Wel wordt het tijdsbestek steeds krapper om met succes een verhoging van 1,5°C te bereiken. De vermogensbeheerder stelt dat de meest succesvolle beleidsmaatregel om de transitie te stuwen en echte verandering te bewerkstelligen, CO2-emissierechten is – een tot nu toe nog onderbenutte methode. Om een marktgedreven oplossing van de klimaatcrisis mogelijk te maken, is een effectieve, transparante en aanzienlijke prijs voor CO2-emissies nodig, die consistent toegepast kan worden.

Momenteel is ongeveer 23% van de emissies onderworpen aan een CO2-prijs, maar de prijzen zijn vaak te laag om een verschil te maken. Wereldwijd kost de uitstoot momenteel gemiddeld 6 dollar per ton CO2. Slechts zo’n 4% van de uitstoot wordt gedekt door een CO2-prijs binnen de marge die tegen 2030 nodig is om de klimaatdoelen van Parijs te halen.

Nick Stansbury, hoofd Climate Solutions bij LGIM: 'De wereldwijde emissies stijgen naar ongekende hoogtes. We hebben weinig tastbare aanwijzingen dat dit traject op korte termijn zal veranderen. Ons model vertelt ons dat een uitgesteld scenario van minder dan 2°C al economisch ontwrichtend en duur is. Een uitstel van de ambitieuzere doelstelling van 1,5°C kan de wereld zich niet veroorloven.'

'Een effectieve prijs voor CO2-emissies is de meest efficiënte beleidsmaatregel om de wereldwijde uitstoot terug te dringen. Deze betekenisvolle CO2-prijs moet alle mondiale emissies dekken via een expliciete belasting of een cap-and-trade-mechanisme. Dat is volgens ons hard nodig om de onmiddellijke en drastische kapitaaltoewijzing op gang te brengen die nodig is om een CO2-arm energiesysteem op te bouwen. Maar op basis van de huidige regelgeving lijkt een dergelijk beleid op korte termijn onwaarschijnlijk. In plaats van tastbare actie lijkt verder uitstel de weg van de minste weerstand.'

Het rapport is gebaseerd op de uitgebreide klimaatmodellen van LGIM, en toont aan dat de kosten wellicht niet langer de belangrijkste belemmering vormen voor de overgang naar netto-nul. Een CO2-arm energiesysteem is nu zo goedkoop, dat verdere verbeteringen in kosten en efficiëntie waarschijnlijk niet meer zo'n grote invloed zullen hebben op het tempo van de verandering. Uit de modellen blijkt dat de snelheid waarmee kapitaal naar CO2-arme energiesystemen stroomt, nu zowel de belangrijkste drijfveer als de grootste uitdaging is.

Nick Stansbury: 'Om 1,5°C te halen, moet de gemiddelde jaarlijkse groei van de gigawatt capaciteit tot 2050 naar schatting drie keer zo groot worden voor zonne-energie en dubbel zo groot voor windenergie. Maar het gaat niet alleen om het beschikbaar stellen van kapitaal. Het wegnemen van knelpunten zoals vergunningen en infrastructuur is net zo belangrijk om deze versnelling op gang te brengen. Wetenschap en techniek hebben al gezorgd voor kostenreductie, nu ligt de nadruk op kapitaalverschaffers om de kapitaalstroom naar het toekomstige CO2-arme energiesysteem drastisch te versnellen.'

De gevolgen van klimaatuitstel

Het LGIM-rapport schetst niet alleen de noodzaak van een snellere transitie, het suggereert ook dat in plaats van een marktgeleide, beheerde en ordelijke overgang naar netto-nul over een tijdspanne van 25 jaar, we nu te maken krijgen met een chaotische en wanordelijke transitie waarbij een groot deel van de decarbonisatie-inspanning in één decennium moet plaatsvinden.

LGIM waarschuwt dan ook dat de financiële gevolgen van een dergelijke schok aanzienlijk kunnen zijn. Naar schatting komt maar liefst 10% van het mondiale bbp in gevaar tegen 2050. De uitgestelde overgang zal vrijwel zeker leiden tot een aanhoudende toename van de inflatiedruk, die zich kan manifesteren nu de huidige inflatiegolf door toedoen van de energieprijzen begint af te nemen.

Bovendien zullen de markten waarschijnlijk volatiel blijven en zal dat mettertijd nog verergeren. Naarmate de fundamentele ongelijkheid van een uitgestelde overgang zich begint te manifesteren, zal de bevolking van de opkomende markten, met name in Zuid-Azië en sub-Sahara Afrika, zowel ernstige fysieke klimaatrisico's (die zij waarschijnlijk eerder zullen ondervinden dan de bevolking van de ontwikkelde markten) als de economische gevolgen van een uitgestelde overgang ondervinden. De geopolitieke gevolgen daarvan zullen aanzienlijk zijn, aangezien politici als reactie daarop wellicht zullen proberen de handelsbarrières op te trekken, wat tot de zeer reële mogelijkheid van massale migratie zal leiden. 

Nick Stansbury: 'Wij vrezen dat de markten de financiële gevolgen van dit 'klimaatuitstel' momenteel zwaar onderschatten. Hoewel er enkele factoren zijn die het risico kunnen temperen, geloven wij dat er minstens evenveel, zo niet meer, factoren zijn die het risico kunnen vergroten.

Zonder drastische verandering in het beleid, die wel een prijs plakt op de wereldwijde uitstoot, komen we elke dag dichter bij het punt waarop de markten geconfronteerd worden met wat wel eens een lelijke toekomst kan worden. We staan voor een overgang die veel duurder, ontwrichtender en uiteindelijk onrechtvaardiger is dan nodig, met mogelijk dramatische gevolgen voor de financiële markten.'