Aberdeen Standard Investments: Een keerpunt voor klimaatverandering

6 april 2020

Door Stuart Brown, Investment Director Equities bij Aberdeen Standard Investments.

Na jarenlang te hebben gepraat over klimaatverandering, komen overheden en bedrijven nu ook echt in actie. Steeds meer landen schakelen over naar een duurzame economie. Wat betekent dat voor beleggers?

Klimaatverandering en milieuvervuiling staan in Europa bovenaan de politieke agenda. Dat wordt onderstreept door de zogeheten Green Deal; het ambitieuze plan van de Europese Commissie om van Europa het eerste klimaatneutrale continent ter wereld te maken. De Green Deal is opgebouwd uit allerlei maatregelen, waaronder strenge regels voor de uitstoot van broeikasgassen en verregaande stimulering van duurzame energie en de circulaire economie. De Green Deal is in de huidige vorm nog niet goedgekeurd. Mogelijk worden er nog onderdelen aangepast of toegevoegd. Maar met de huidige opzet is het duidelijk welke richting de Europese politiek gaat kiezen.

De financiële doelstellingen van het beleid zijn het aanjagen van investeringen in klimaatoplossingen en het tegengaan van greenwashing. Er zijn plannen voor de introductie van een duurzaam beleggingskeurmerk. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet een duidelijke bijdrage geleverd worden aan een duurzame doelstelling. Daarnaast mag dat niet ten koste gaan van andere duurzame doelen en zijn er minimumeisen voor wat betreft arbeids- en sociale voorwaarden. De EU heeft zes duurzame doelstellingen geformuleerd:

1) Tegengaan van klimaatverandering;
2) Omschakelen naar een groene, duurzame economie;
3) Duurzaam gebruiken en beschermen van oppervlaktewater;
4) Overstappen naar een circulaire economie;
5) Bestrijden van milieuvervuiling;
6) Beschermen van gezonde ecosystemen.

En de winnaars zijn….
Een van de opvallende winnaars van de nieuwe politieke wind, zijn de Europese nutsbedrijven. De sector heeft een extreem zwaar decennium achter de rug. Nutsbedrijven hadden veel last van dalende stroomprijzen; het gevolg van lagere olie- en aardgasprijzen en een te groot aanbod. Bovendien kreeg de sector te maken met stijgende kosten voor het compenseren van de CO2-uitstoot. Een gevolg was dat de winst en cashflow onder druk kwamen te staan. Dat gebeurde op een moment waarop veel nutsondernemingen al kampten met hoge schuldposities. Veel bedrijven moesten flink in het dividend snijden en harde reorganisaties doorvoeren. Beleggers in deze sector hebben tien verloren jaren achter de rug met bedroevende rendementen.

Vandaag de dag ziet het plaatje er echter compleet anders uit. Per saldo is tweederde van de winst afkomstig uit de exploitatie van energienetwerken of het opwekken van duurzame energie. Dit zijn activiteiten met een stabiele of zelfs groeiende omzet. In 2010 waren netwerken en duurzame energie goed voor slechts een derde van de sectorwinst. De winsten van nutsbedrijven worden nu veel minder beïnvloed door energieprijzen en het economisch klimaat. In plaats daarvan worden de resultaten voornamelijk aangejaagd door de energietransitie. De gestage daling van de kosten voor duurzame energie in vergelijking met fossiele brandstoffen, vormen een extra stimulans.

Van grijze stroom naar groene stroom
Beleggers spelen op verschillende manieren op deze trend in. Dat gebeurt onder meer via de opkomst van allerlei milieugerelateerde aandeleninstrumenten, maar ook met een groeiende markt voor green bonds. Nutsbedrijven kunnen hierdoor makkelijker en tegen gunstiger voorwaarden nieuw kapitaal aantrekken. Offshore windenergie is een goed voorbeeld van de groeikansen die hierdoor ontstaan.

Aanvankelijk waren de grote windmolenparken vooral te vinden voor de kust van Europese landen. Dankzij technologische vooruitgang worden molens echter steeds efficiënter en goedkoper. Een gevolg is dat steeds meer landen kiezen voor offshore windenergie, zoals de Verenigde Staten. Brancheorganisatie International Energy Agency becijferde al dat de totale markt voor windenergie in de periode tot 2040 met gemiddeld 15% kan groeien. Die groei brengt een stroom investeringen van meer dan $ 1 biljoen op gang.

De omslag naar duurzame energie komt in een stroomversnelling door dalende kosten en politieke maatregelen zoals de Europese Green Deal. De maatschappelijke aandacht voor het terugdringen van de CO2-uitstoot neemt gestaag toe. Een gevolg daarvan is dat de twijfels over de houdbaarheid van duurzame bedrijfsmodellen in de nutssector steeds meer verdampen. Dat speelt leidende spelers binnen dit marktsegment in de kaart, zoals de Deense duurzame energieproducent Orsted.

Vliegtuigen, treinen en auto’s
De focus op het verlagen van de CO2-uitstoot raakt naast nutsbedrijven nog veel meer sectoren. Mensen gaan andere keuzes maken, bijvoorbeeld om met de trein te reizen in plaats van met het vliegtuig. Dat komt zo vaak voor, dat het woord ‘vliegschaamte’ inmiddels is opgenomen in de Dikke Van Dale. In november 2019 – voor het uitbreken van de coronacrisis – maakte de vereniging van Duitse Luchthavens (ADV) bekend dat het aantal passagiers op binnenlandse vluchten met 12% was gedaald.

De overheid speelt ook een grote rol bij de omslag van vlieg- naar treinreizen. De Duitse regering verlaagde onlangs de btw voor treinreizen en kondigde aan €86 miljard te gaan investeren in spoorweginfrastructuur. Ook in andere opzichten wint (groene) elektriciteit het van benzine of kerosine. Denk bijvoorbeeld aan de opmars van elektrisch rijden. Er zijn allerlei bedrijven die van die trend profiteren, zoals het Franse Schneider Electric dat energiebeheersystemen ontwikkelt.

Een mooie toekomst
Het draagvlak om actie te ondernemen tegen klimaatverandering wordt groter. Behalve de politiek komen ook het bedrijfsleven en de bredere maatschappij steeds meer in beweging. Hoewel de corona-uitbraak die trend mogelijk op korte termijn verstoort, blijft het beeld voor de langere termijn onveranderd. Bij de omslag naar een meer duurzame wereld loopt Europa voorop, zowel met het nemen van politieke maatregelen als met het uitrollen van een groene infrastructuur. Hierdoor komt de toekomst er wat mooier uit te zien – en dat geldt helemaal voor de bedrijven die op dit thema inspelen.

Wat betekent de corona-uitbraak voor de duurzame omschakeling?

Door Amanda Young, Head of Global ESG Research bij Aberdeen Standard Investments

ESG-beleggen stond in de kinderschoenen toen de kredietcrisis in 2008 het kookpunt bereikte. Indertijd was ik ervan overtuigd dat de beurskrach het einde zou betekenen van deze nieuwe beleggingsvorm, maar uiteindelijk bleek de kredietcrisis juist aanleiding voor een grote omslag. Beleggers zagen in dat veel risico’s zich niet lieten vangen in financiële cijfers. ESG-beleggen – met oog voor mens, milieu en maatschappij – heeft het afgelopen decennium een enorme vlucht genomen. De kans is groot dat over een aantal jaar blijkt dat de corona-uitbraak eveneens het startsein was voor een nieuwe groeispurt.

Op de korte termijn is de duurzame impact minder eenduidig. Het vliegverkeer ligt grotendeels stil, waardoor de CO2-uitstoot van luchtreizen veel lager ligt dan in vorige jaren. Aan de andere kant kiezen veel bedrijven nu voor teleconferencing. De CO2-uitstoot van datacenters is inmiddels even hoog als die van de luchtvaartbranche. Een lichtpuntje is wel dat die bedrijven steeds meer gebruik maken van groene elektriciteit. Voor luchtvaartmaatschappijen is dat voorlopig nog geen optie.