Tjarda Molenaar: Participatiemaatschappijen zijn deel van de oplossing

June 22, 2021

Door Tjarda Molenaar, Directeur van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP)

In 2013 bleek uit onderzoek dat bedrijven met een participatiemaatschappij als aandeelhouder de financiële crisis beter hadden doorstaan dan vergelijkbare bedrijven. Wat zijn de redenen?

Het antwoord daarop is het model van gelijkgerichte belangen en directe betrokkenheid, in combinatie met de beschikbaarheid van kapitaal, kennis en netwerk. Fondsmanagers stoppen, net als de managers van de bedrijven, eigen geld in de portefeuillebedrijven via hun fondsen.

Hierdoor ontstaat een directe stimulans om zich gezamenlijk maximaal in te zetten. Als meerderheidsaandeelhouder beschikken participatiemaatschappijen over de mogelijkheid mee te denken en bij te sturen op het gebied van strategie en financiering.

Ook het vinden van de juiste mensen om een managementteam te versterken behoort tot de kern van wat zij doen. Dit model blijkt in de COVID-19-crisis wederom effectief. Portefeuillebedrijven worden met extra kapitaal en soms versterking van managementteams door de coronacrisis geloodst.

Grote uitdagingen en transities

Nederland staat aan de vooravond van enkele grote uitdagingen en transities. De economie moet herstellen en moet worden verduurzaamd, de samenleving moet versneld digitaliseren en vergrijzing leidt tot stijgende zorgkosten en vragen over de betaalbaarheid van pensioenen.

Dit zijn niet alleen financiële maar ook operationele uitdagingen. Overheid en bedrijfsleven – van grootbedrijf tot MKB – moeten hiervoor samen aan de slag. Betrokken aandeelhouders met een langetermijnhorizon kunnen bij al deze uitdagingen en transities een grote rol spelen.

Neem de verduurzamingsopgave. Veel participatiemaatschappijen hebben een actief Environmental, Social, Governance-beleid (ESG). Zij wegen factoren als energieverbruik, klimaat, gezondheid, veiligheid en goed ondernemingsbestuur mee in het hele investeringsproces – van selectie tot exit.

De Europese Commissie ziet het ook

Participatiemaatschappijen kiezen afhankelijk van hun sector, portefeuillebedrijven en expertise ESG speerpunten. Door directe betrokkenheid kan de aandeelhouder voor de gehele portefeuille een grote transitie bewerkstelligen.

De Europese Commissie benadrukt het belang van participatiemaatschappijen en de financiële sector voor de verduurzamingsopgave. De Europese Commissie presenteerde onlangs de Green Deal, een routekaart naar een duurzame economie en een klimaatneutraal continent per 2050. Het sustainable finance action plan stimuleert hierbij private partijen te investeren in bedrijven en projecten die de transitie naar een groene economie faciliteren.

Het Taxonomy-rapport beschrijft de methodologie en criteria voor het classificeren van duurzame beleggingen. Kortom, de commissie probeert zoveel mogelijk kapitaal en kennis te kanaliseren naar activiteiten die bijdragen aan verduurzaming en die klimaatverandering tegengaan.

Volwassen geworden

Idealiter ziet het nieuwe kabinet de potentie van participatiemaatschappijen ook. Recentelijk schreef VNO-NCW dat in de periode tot en met 2025 bedrijven maar liefst 47 miljard euro minder zullen investeren dan zonder corona het geval zou zijn geweest.

Participatiemaatschappijen investeerden in 2020 ondanks COVID-19 zo’n 7,6 miljard euro in de BV Nederland. Door beleid te maken dat participatiemaatschappijen in staat stelt actief bij te dragen aan herstel en verduurzaming bereikt ze haar eigen doelstellingen sneller.

Dit kan door bij het maken van plannen gebruik te maken van de kennis van de markt, door innovatie aan te jagen door pensioenfondsen te stimuleren te beleggen in venture capital, door een gelijk speelveld binnen de EU te stimuleren, door regeldruk te beperken en door rust en voorspelbaarheid te creëren aangaande de fiscale infrastructuur.

Dit vraagt tegelijkertijd dat participatiemaatschappijen zich blijven ontwikkelen in hun nieuwe rol. De sector is volwassen geworden, wat maatschappelijke verantwoordelijkheden met zich meebrengt: communiceren met politiek en samenleving, ESG de aandacht geven die het verdient en het goede voorbeeld geven. Zo kunnen participatiemaatschappijen deel zijn van de oplossing.

Dit artikel bevat een persoonlijke opinie van Tjarda Molenaar

Meer columns van Tjarda Molenaar