Schroders: V-vormig economisch herstel steeds onwaarschijnlijker

April 29, 2020

De lockdown in veel landen lijkt zijn vruchten af te werpen. De pandemie komt langzaam onder controle. Maar de vruchten op economisch terrein zijn vooralsnog zuur. De economische gezondheid heeft zwaar te lijden onder het virus. De purchasing managers indices over april bevestigen dat de economische activiteit in een vrije val is geraakt. De economische vertraging is uniek in diepte en snelheid, dit overtreft de financiële crisis uit 2008.

Wade ging in zijn voorspellingen al uit van een significante daling van de activiteit in het tweede kwartaal. Volgens hem zijn twee factoren bepalend voor hoe het herstel eruit komt te zien:

• De reactie van overheden en banken

• De snelheid waarmee de lockdown kan worden opgeheven

1. Steunmaatregelen

Als de economische storm aanzwelt, neemt de noodzaak van steunmaatregelen toe. De terugval in activiteit veroorzaakt extra druk op de bedrijfsfinanciën. Het zal onherroepelijk leiden tot faillissementen. Het gevaar is groter voor kleine bedrijven met minder toegang tot de kredietmarkten. 

Deze periode is ook een belangrijke test voor het banksysteem. Bedrijven vallen nu al meer terug op hun kredietlijnen als in de vorige crisis. Wade rekent er niet op dat banken gered moeten worden. Wel komt er meer risico te liggen bij de centrale banken, die hun opkoopprogramma’s hebben uitgebreid naar bedrijfsobligaties. 

2. Exit-strategie

Hoe snel de lockdown kan worden opgeheven is bepalend voor het herstel van de economie, of het een V-, U- of zelfs L-vormig herstel gaat worden. Een scherp terugveren van de economie lijkt steeds onwaarschijnlijker. Zelfs als de beperkingen worden opgeheven, is het nog maar de vraag of de consumenten terugkeren naar winkels en restaurants. Het zou Wade niet verbazen als een voorzichtige consument het herstel van de wereldeconomie in de weg zit. Naast een zuiniger consument, zien we ook minder bedrijfsbestedingen. Hogere besparingen en lagere investeringen zouden de tragere economische groei en de lagere rentetarieven alleen maar versterken.

De druk om beperkende maatregelen op te heffen neemt snel toe, nu de schade meer zichtbaar wordt. Wade denkt dat een V-vormig herstel te optimistisch is. De groeiverwachting voor 2020 wordt neerwaarts bijgesteld. Herstel verloopt zwakker, trager, meer U-vormig. En het blijft hopen dat een W-scenario of opleving van het virus worden voorkomen.

Komt inflatie terug? Deflatie ligt op de loer

De vrees bestaat dat de mate van budgettaire en monetaire stimulans zal leiden tot een significante prijsstijging in 2021. Ook bestaan zorgen over het aanbod van voedsel, vanwege arbeidsbeperkingen. Toch rekent Wade op weinig inflatie. De grondstoffenprijzen staan onder druk, olieprijs is ingestort. Dat houdt de inflatie laag. Een recessie zal ook de inflatoire druk beperken. 

Wade ziet zelfs tegenovergestelde risico’s. Deflatie ligt op de loer. Als de waarschijnlijkheid van een V-vormig herstel afneemt, kan deflatie eerder de kop opsteken.

Permanente gevolgen zien er niet al te best uit

De economie zal na deze crisis anders zijn dan voor de coronapandemie. Reizen en toerisme, bijvoorbeeld, zullen waarschijnlijk aanzienlijk zwakker zijn. De trend zal meer richting online winkelen en thuiswerken gaan, ten koste van fysieke winkels en gebruik van kantoorruimte. Bedrijven nemen hun supply chain onder de loep en zoeken leveranciers dichter bij huis of halen hun naar het buitenland verplaatste productie terug. 

Uiteindelijk kan de trendgroei worden hersteld, maar meer onmiddellijk zal de ontwrichting leiden tot een periode van zwakkere activiteit naarmate de wereldeconomie zich aanpast aan een nieuw evenwicht. Net zoals na de financiële crisis bleek, kunnen aanzienlijke recessies een blijvend effect hebben op de productiviteit en de groei met negatieve gevolgen voor de levensstandaard. Een van de gevolgen is dat de staatsschulden permanent hoger komt te liggen.

Voorlopig zal het nieuws slecht blijven. Het vertrouwen in steunmaatregelen zal op de proef gesteld worden en de druk om de economie open te stellen, zal toenemen. Wade is ervan overtuigd dat de beleidsmakers de financieringsproblemen kunnen overbruggen. De problemen zitten in het vinden van een succesvolle exit-strategie. Dat zal bepalend zijn voor de vorm van het herstel.