Andy Langenkamp: Joe de sloper of Biden de bouwer?

Andy Langenkamp: Joe de sloper of Biden de bouwer?

United States
Andy Langenkamp (foto archief ECR Research)

Door Andy Langenkamp, Senior Politiek Analist bij ECR Research

De investerings- en stimuleringsplannen van de Amerikaanse president Joe Biden zijn veel meer dan een zeer genereus, volgens sommigen onverantwoord, cadeautje voor de Amerikanen.

Met de in totaal drie stimuleringspakketten (waarvan er eentje eerder dit jaar al is aangenomen) moet worden geïnvesteerd in infrastructuur en menselijk kapitaal, niet met als doel om de economie terug te laten keren waar deze was vóór de crisis, maar om de economie naar een hoger plan te duwen en te trekken.

Zoals Biden zelf zei: ‘To build back better’, met een veel grotere rol voor de staat en overheidsbeleid. Dat zou een economische revolutie zijn. Bidens ambities reiken veel verder dan de meeste analisten dachten voor zijn aantreden. Maar kan hij die ambities ook verwezenlijken?

Beide kamers van het Congres mogen gedomineerd worden door de Democraten, maar met name in de Senaat is meerderheid miniem, of eigenlijk niet bestaand. De verhoudingen zijn precies 50/50, waarbij de vicepresident de doorslaggevende stem heeft.

Bovendien zijn er een paar Democratische Senatoren die wat betreft hun economische opvattingen net zo goed aan de gematigde kant van de Republikeinse partij hadden kunnen zitten. Zij zijn het bijvoorbeeld niet eens met de geplande belastingverhogingen voor de hoogste inkomens.

Trumpisme diep verankerd

De Republikeinen stellen alles in het werk om de plannen van het Witte Huis te dwarsbomen. Veelzeggend was het wegstemmen van Liz Cheney als derde in de hiërarchie van de Republikeinse afvaardiging in het Huis van Afgevaardigden vanwege haar weigering om mee te gaan in de leugens van Donald Trump over de verkiezingen. Daarmee geeft de Grand Old Party (GOP) aan dat het nog steeds volledig in de greep is van Trumpisme. Elke vorm van matiging zal geframed worden als verraad en elke handreiking aan Democraten als heulen met de duivel.

Bij het bovenstaande is het goed om in het achterhoofd te houden dat schandalen soms vrij gemakkelijk van politici en partijen afglijden. Toen Richard Nixon in ongenade was gevallen vanwege de Watergate-affaire en noodgedwongen opstapte, behield hij nog steeds de steun van de helft van de Republikeinse kiezers. De Republikeinse partij is ook niet keihard afgerekend: een paar jaar later wonnen Republikeinse presidentskandidaten drie opeenvolgende termijnen.

Overigens gelooft maar hooguit een handvol Republikeinen in het Congres werkelijk dat de verkiezingen gestolen zijn: de overgrote meerderheid kiest er vooral uit opportunisme voor om de leugens in stand te houden. Zoals The Economist schreef: ‘The troubling reality of American politics is not that she [de vervangster van Liz Cheney, Elise Stefanik] and other ambitious young Republican lie-peddlers, such as Josh Hawley and Matt Gaetz, are deceived, but that they are incentivised to behave in this mendacious, anti-democratic way. And, further, that they see no impediment to doing so.’

Creatief met de regels

Biden moet het dus niet hebben van samenwerking met de Republikeinen. Bovendien moet hij binnen zijn eigen partij voorkomen dat hij de gematigden de tent uitjaagt. Normaal zijn in de Senaat ook zestig stemmen nodig om wetsvoorstellen met begrotingsimpact erdoor te krijgen. Eenmaal per jaar mag het met simpele meerderheid via de zogenaamde budget reconciliation. Biden heeft daarvan al gebruik gemaakt, maar via procedurele trucs is onlangs door de persoon die over de Senaatsregels gaat besloten dat de president dit jaar toch nog twee keer via reconciliation wetten kan doordrukken.

Dit betekent dat in elk geval een groot deel van de voorstellen van Biden waarschijnlijk doorgang kan vinden, maar dat hij water bij de wijn zal moeten doen om gematigde Democraten mee te krijgen. Daarom zal bijvoorbeeld de vennootschapsbelasting wel niet verhoogd worden naar de door Biden gewenste 28% maar naar 25%.

Bubbels & inflatie

Met name de meer traditionele infrastructuurplannen maken de beste kansen, omdat die erg populair zijn onder kiezers: ook bij Republikeinen. Het zou ons overigens ook niet verbazen als Biden toch ook doorzet met in elk geval een deel van zijn verdergaande sociaaleconomische hervormingen.

Dit gecombineerd met het enthousiasme van FED-voorzitter Jerome Powell over fiscale stimuleringen en diezelfde FED die voorlopig nog een zeer ruim beleid voert, maakt dat de wind in de economische zeilen van Amerika nog wel even kan doorzetten.

Daarmee neemt dan wel het gevaar voor oplopende inflatie en het gevaarlijk (verder) opblazen van bubbels toe. Zeker als Biden en zijn team besluiten om belastingverhogingen (deels) te laten vallen om meer steun te verwerven voor de infrastructuurplannen en deze dan maar te bekostigen met het opvoeren van de al hoge begrotingstekorten.

ECR Research publiceert al 40 jaar volledig onafhankelijke analyses op het gebied van asset allocatie, wereldwijde financiële markten, politiek en valuta- & rentemarkten.

Lezers van Financial Investigator kunnen kosteloos kennismaken op www.ecrresearch.