Pim Poppe: Schaal, visie en executie bij asset managers
Door Pim Poppe, Managing Partner bij Probability & Partners
We leven in een wereld waarin schaalvoordelen een drijvende kracht zijn achter de marktdynamiek van veel sectoren. Schaal bepaalt kostenstructuren, beïnvloedt consolidatietrends en bepaalt welke bedrijven de grootste organische groei weten te realiseren. Dat geldt ook voor asset managers.
De vraag is: hoe maakt een asset manager gebruik van deze schaalfenomenen in een wereld die steeds meer door technologie wordt gestuurd?
Vermogensbeheer is, in belangrijke mate, een kostenspel. De asset managers die tegen de laagste kosten kunnen beleggen, winnen aan marktaandeel én aan winstgevendheid. Maar hoe krijg je die kosten omlaag? De antwoorden zijn legio – en vaak voor de hand liggend.
Organische groei. Hoe groter de asset manager, hoe lager de vaste kosten per AUM. Groei door meer investeerbaar kapitaal helpt de kosten te verlagen. Maar organische groei kent grenzen – het is geen allesbepalende strategie.
Groei door fusies en overnames. Fusies en overnames creëren schaal. Ze leveren distributievoordelen op én maken kostenbesparingen op processen, data en systemen mogelijk. Een fusie tussen gelijken is lastiger dan een overname van een kleinere partij door een grotere. Het operating model blijft dan na een fusie of overname – met een beetje geluk – overzichtelijk en kan leiden tot schaalvoordelen.
Verminder complexiteit in het productaanbod. Hoe meer de fondsen en mandaten van elkaar verschillen, hoe duurder ze zijn. Twee mandaten van 100 miljoen zijn duurder dan één mandaat van 200 miljoen. Voor iedere klant een verschillende LDI-overlay maakte de uitvoering en beheersing duurder. Een maatpak is nu eenmaal kostbaarder dan een confectiepak – ook in asset management.
Reduceer de complexiteit in de IT-opzet. Veel asset managers hebben een landschap van data, systemen en processen dat ‘by evolution’ is ontstaan, niet ‘by design’. Keuzes zijn vaak het resultaat van historische krachtenvelden. Klassiek is daarbij de spanning tussen beleggers die graag met de ‘best of breed’-oplossingen werken, en de COO of CFO die inzet op beheersbare en goedkope ‘one-stop-shop’ systemen. Bij Probability & Partners hebben we wel eens het idee dat de beleggers met al hun maatwerkwensen onbedoeld aan de kostenstijgingen hebben bijgedragen.
Outsourcen. Slim outsourcen bespaart kosten. Zo creëer je feitelijk schaal buiten je eigen organisatie. Ontwikkel- en onderhoudskosten dalen, flexibiliteit en snelheid nemen toe, en risico’s door personeels- of kennistekorten worden gemitigeerd. Middle- en backofficefuncties – zoals compliance, risk management en performance meting – liggen voor de hand, maar ook in de frontoffice zijn er mogelijkheden: denk aan research, quant research, trade execution en portefeuille-analyse. Op basis van onze inschattingen kunnen veel asset managers met outsourcen materiële kosten- en kwaliteitsvoordelen behalen.
Kosten van werknemers. Het karakter van werk verandert. Andere vaardigheden zijn nodig. Soms volstaan minder mensen, soms minder, of juist meer geschoolde krachten dan vroeger. Sommige taken kunnen door AI worden uitgevoerd. Werk kan ook makkelijker op afstand worden gedaan– bijvoorbeeld vanuit Oost-Europa of India. Er zijn veel mogelijkheden om op personeelskosten te besparen. Dat is misschien niet vriendelijk voor het personeel, maar uiteindelijk draait het om de rentabiliteit – en daarmee de levensvatbaarheid – van de asset manager.
AI-inzet. Er is ontegenzeggelijk sprake van een AI-revolutie. Die is disruptief. Veel processen worden goedkoper. Denk aan klantenrapportage, modelleren, coderen, research, junior werk, standaardtaken – allemaal te automatiseren. Slimme toepassing van AI verlaagt de kosten. Het is lastig te voorspellen hoe snel dit gaat, maar het loont om hier bewust op in te zetten – waarschijnlijk niet alleen op eigen kracht, maar in samenwerking met gespecialiseerde partijen.
Consolidatie bij toeleveranciers
Er zijn verschillende grote partijen die proberen een one-stop-shop te worden. Het raakt aan drie hierboven genoemde thema’s. Het is een combinatie van het reduceren van IT-complexiteit, outsourcen en verlaging van de kosten van het werknemersbestand. Ze beginnen bijvoorbeeld bij het accounting book of record, kopen andere partijen en rijgen deze aan elkaar tot één geïntegreerde oplossing. De eindstatus: een partij die accounting en investment books of record biedt, pretrade compliance, risk analytics, performance meting en attributie – en soms ook: data.
Door met zo’n partij samen te werken, besteedt een asset manager een groot deel van de integratieproblematiek uit. Het resultaat: kostenvoordelen in de procesketen en lagere totale kosten.
Schaal en winstgevendheid
Diverse studies – van consultancyfirma’s en bewaarbanken – doen uitspraken over schaalgrootte en winstgevendheid van asset managers. Sommigen stellen dat grote partijen per definitie beter gepositioneerd zijn. Anderen beweren dat schaal niet automatisch tot kostenvoordelen leidt – het hangt af van integratie en keuzes rondom sourcing en outsourcing.
Onze eigen waarnemingen zijn beperkt, en vooral Nederlands van aard. We helpen bij systeemtransformaties en kennen die partijen goed. Vaak goed genoeg om te zien waar de kostenlekken zitten. In het algemeen zien we veel mogelijkheden om kosten te verlagen – met de hier genoemde groslijst in het achterhoofd. Schaalvoordelen zijn realiseerbaar met een goed ontwerp van het systemenlandschap en een doordachte outsourcingstrategie.
Visie en executie
Om kostenvoordelen te behalen zijn twee dingen cruciaal: visie en executie.
Visie is nodig om te bepalen hoe het landschap eruit moet zien. Wat is ‘goed genoeg’? Wat doen we zelf, wat besteden we uit? Waar zitten de schaalvoordelen en hoe trekken we die naar ons toe?
Executie is het strak plannen en uitvoeren van datgene wat je hebt bedacht. Afspraken nakomen. Soms is er visie zonder executie. Soms executie zonder visie. Soms ontbreekt het aan beide. En heel soms – is er én visie én executie.
Het kan beter. Het moet ook beter.