Bruno de Haas: Dicht bij huis beleggen wordt minder aantrekkelijk
Bruno de Haas: Dicht bij huis beleggen wordt minder aantrekkelijk
Door Bruno de Haas, Manager Bestuursadvisering en Beleggingsstrateeg bij Media Pensioen Diensten
Pensioenfondsen gaan in het nieuwe pensioenstelsel anders beleggen. Ze hebben minder langlopende renteswaps nodig – zo hoor je zeggen – en juist meer inflatie-geïndexeerde obligaties. Wat je minder luidkeels hoort: verlaat Europa.
Het sarcastische gezegde over Brazilië is bekend: ‘Brazilië is het land van de toekomst en dat zal het altijd blijven.’ Op Europa lijkt een kleine variatie van toepassing: ‘Europa was het imperium van het verleden en dat zal het altijd blijven.’ Ook al zet de Europese Unie zich hard in om een sterk Verenigde Staten van Europa te creëren, toch kalft de rol van Europa op het wereldtoneel af. Het gevecht om de hegemonie gaat tussen de VS en China. De EU speelt in politiek, militair en technologisch opzicht de tweede viool, hoewel zij in economisch opzicht nauwelijks onderdoet voor de VS.
Dat zie je ook op de aandelenmarkt. Europese aandelen presteren al jarenlang minder dan Amerikaanse aandelen. Dat is te wijten aan de superioriteit van Amerikaanse technologiebedrijven als Apple, Microsoft, Facebook, Amazon en Google. Zij domineren de markten. Amerikaanse aandelen vertegenwoordigen maar liefst 60% van de wereldmarktindex. West-Europa blijft steken op ongeveer 17%, en dat is inclusief 3,5% voor het Verenigd Koninkrijk, dat binnenkort de EU verlaat. Kortom, op de beurs is de EU nog geen kwart waard van de VS.
De meeste Nederlandse pensioenfondsen hebben in hun aandelenportefeuille procentueel meer Europese aandelen dan er in de wereldmarktindex zitten. Dat kan deels psychologisch worden verklaard. Niet alleen particuliere beleggers, maar ook institutionele beleggers hebben de neiging om hun beleggingen dicht bij huis te houden. Behalve door de xenofobie in het diepst van onze gedachten komt dit ook door koele rekenkunde. Voor aandelen die in euro’s zijn gedenomineerd, hoeven pensioenfondsen immers minder eigen vermogen aan te houden dan voor aandelen in andere munten. Gegeven een risicobudget geldt: hoe meer je over de grens belegt, hoe kleiner je totale aandelenportefeuille kan zijn. Tenzij je het valutarisico afdekt, maar dat kost vaak rendement.
In het nieuwe pensioenstelsel verdwijnt het vereiste eigen vermogen als solvabiliteitsnorm. Het enige wat dan telt, is de risicobereidheid van deelnemers en de keuze van het fonds om binnen die bereidheid het hoogste rendement te halen. Daarom verwachten adviseurs dat pensioenfondsen in het nieuwe stelsel alleen nog valutarisico zullen afdekken als zij dat financieel zinvol vinden en niet omdat dat loont door de toezichtregels. Ik verwacht dat fondsen een stap verder gaan. Want waarom zou je meer in Europese aandelen blijven beleggen dan de marktindex als er geen financiële sanctie meer staat op beleggen in aandelen uit de rest van de wereld?
Natuurlijk blijven Europese aandelen profiteren van het psychologische thuisvoordeel. Voor de klinische belegger mag dat echter geen argument zijn. Die belegt slechts veel in Europa als hij verwacht dat de EU dynamischer wordt dan de rest van de wereld doordat de Unie minder gedetailleerde regelgeving krijgt dan de rest van de wereld. Kortom, als de EU anders wordt bestuurd dan de afgelopen twintig jaar gebeurde. Je hoort mij niet zeggen dat zoiets onmogelijk is. Ik ontwaar echter geen tekenen die wijzen op minder marktinmenging. Een klinische belegger neemt het zekere voor het onzekere, en zal een deel van zijn Europese aandelen inwisselen voor exoten.
Bruno de Haas schreef deze column op persoonlijke titel. Het artikel geeft niet noodzakelijkerwijs de mening van MPD weer.