Han Dieperink: Een jaar met twee gezichten
Door Han Dieperink, geschreven op persoonlijke titel
Op de financiële markten lijkt er sprake van een grote tegenstelling. Terwijl de koersen op recordhoogtes staan, klinken er vanuit verschillende hoeken zorgen over de economische omstandigheden en de geopolitieke situatie. Aandelen noteren op all-time highs, huizenprijzen blijven stijgen en goud heeft een sterke rally doorgemaakt. De stijgende goudprijs staat symbool voor de spreekwoordelijke "muur van angst" die elke stijgende markt nu eenmaal moet beklimmen.
Beursherstel na volatiele eerste jaarhelft
De eerste helft van 2025 kenmerkte zich door aanzienlijke marktvolatiliteit. De gerealiseerde volatiliteit van 49 over april is slechts enkele keren in de geschiedenis overtroffen. Denk aan maanden als oktober 1987 of maart 2000. Handelsonzekerheid en geopolitieke spanningen zorgden voor flinke koersschommelingen. Toch toont recente data aan dat de winstgroei zich inmiddels niet meer beperkt tot de grote technologieaandelen.
De bedrijfswinsten bereikten hun dieptepunt in oktober 2023, precies toen de financiële condities begonnen te verbeteren met de piek van de Amerikaanse 10-jaars rente rond de 5%. Sinds die tijd zijn de winsten per aandeel gestegen. Deze verbreding van de winstgroei ondersteunt de huidige recordstanden. De markt rekent inmiddels op een winststijging van 14% voor de S&P 500 de komende 12 maanden.
Amerikaanse arbeidsmarkt: gecontroleerde afkoeling
Een cruciale ontwikkeling is de geleidelijke afkoeling van de Amerikaanse arbeidsmarkt. Het driemaandsgemiddelde van baancreatie is gedaald naar slechts 35.000 nieuwe banen. Deze ontwikkeling roept vragen op over de economische gezondheid, maar moet in perspectief worden geplaatst.
De groei van de bestedingskracht van consumenten vormt een betere graadmeter dan alleen werkgelegenheidsgroei. De combinatie van veerkrachtige uurlonen en stabiele werkuren compenseert de vertraging in loongroei. Bovendien zijn de aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen stevig gedaald. Dit ondersteunt de visie dat bedrijven het wervingstempo bewust hebben afgeremd vanwege handelsonzekerheid. Daarnaast spelen de ontslagen bij de overheid in het kader van de bezuinigingsactie onder leiding van Elon Musk een rol.
Federal Reserve krijgt ruimte voor renteverlagingen
Deze gecontroleerde afkoeling biedt de Federal Reserve ruimte voor gemeten renteverlagingen. De inflatie is spectaculair gedaald, waarbij een zachte landing is bewerkstelligd zonder recessie.
Het belangrijkste punt is dat de Fed gemeten versoepeling zal doorvoeren om de expansie te ondersteunen, niet als paniekrespons. Dit is een echo van de tweede helft van de jaren negentig, toen de Fed de rente verlaagde tijdens de dotcom-productiviteitsboom. De huidige winstcyclus toont geen tekenen van omslag.
Trump-beleid: eerst zuur, dan zoet
Het Amerikaanse beleid heeft twee duidelijke fasen. De eerste fase werd gekenmerkt door het "zure" deel: handelstarieven en immigratiebeperkingen. De tariefmatiging is beperkt gebleven, omdat het Witte Huis tot nu toe weinig nadelen van de heffingen ziet.
De tariefopbrengsten zijn dus hoger dan verwacht. Dit geeft de Ameikaanse regering politieke ruimte voor het "zoete" deel dat nu volgt: lagere belastingen en deregulering, mede ingegeven door de Mid-Term-verkiezingen.
Bedrijven hebben tarieven tot nu toe geabsorbeerd in plaats van doorberekend aan consumenten, maar dit kan veranderen. Langetermijntarieven werken over het algemeen niet-inflatoir en fungeren als belasting op consumenten.
Kunstmatige intelligentie: ondergewaardeerde revolutie
Een factor die wordt onderschat door financiële markten is de doorbraak van kunstmatige intelligentie. Zowel de omvang als de implementatiesnelheid van AI worden systematisch ondergewaardeerd. AI profiteert van overheidssteun en wordt gezien als langetermijnproductiviteitsmotor.
De sectoren gerelateerd aan energieopwekking en netwerkinfrastructuur blijven investeren. Zowel Democraten als Republikeinen steunen kernenergie en zijn het erover eens dat de VS goedkope, betrouwbare energie nodig heeft om te concurreren in hightechsectoren.
Recordstanden in perspectief
Critici wijzen op de vele "hoogste punten ooit": marktkapitalisatie, geldhoeveelheid, staatsschuld, huizenprijzen. Dit perspectief mist echter essentiële context. Ook het bruto binnenlands product, besteedbaar inkomen, totale welvaart, omzet, winst en lonen staan op recordniveaus. Het feit dat winsten en winstmarges stijgen, zorgt er ook voor dat kans dat waarderingen dalen, bijzonder klein is geworden.
De staatsschuld staat inderdaad op het hoogste punt ooit, maar dat kon je de afgelopen 25 jaar vrijwel elk jaar stellen - terwijl de rente voortdurend daalde. Bij huizenprijzen geldt hetzelfde: ze staan op recordhoogte, maar er zijn nog altijd miljoenen huizen tekort. Het aanbodtekort verklaart de prijsdruk.
Vooruitblik: meer records waarschijnlijk
De combinatie van een afkoelende arbeidsmarkt en gecontroleerde inflatie geeft de Federal Reserve ruimte voor renteverlagingen, terwijl de winstgroei aan het verbreden is. De Fed gaat dit jaar mogelijk nog driemaal de rente verlagen.
De handelsonzekerheid verdwijnt naar de achtergrond. Steeds meer bedrijven beschouwen importheffingen als beheersbaar. Met sterke bedrijfsfundamenten, ruimte voor monetaire versoepeling en een ondergewaardeerde AI-revolutie lijken nieuwe records niet alleen mogelijk maar waarschijnlijk. De zorgen van vandaag zijn meestal een voorbode voor nog hogere niveaus in de komende maanden.