Vanguard: Drie scenario’s die de Fed moet kunnen tackelen

13 september 2022

De inflatie indammen zonder de economie te laten vastlopen is momenteel de belangrijkste taak voor de Amerikaanse Federal Reserve (Fed). Of dit lukt, hangt af van de ontwikkeling van drie factoren en de reactie van de Fed daarop: de inflatieverwachtingen, de energieprijzen en de reservecapaciteit in de economie.

Met de economische prognoses van de Fed van juni 2022 als uitgangspunt bespreekt hoofdeconoom Jumana Saleheen van Vanguard Europe drie scenario's waarmee de Fed de komende maanden te maken kan krijgen: een harde landing, stagflatie en een zachte landing.

Een harde landing

Het ziet er naar uit dat de Fed tegen 2023 een eindrente (de hoogste referentierente van de Fed tijdens een verkrappingscyclus) van minstens 4% wil bereiken. Deze relatief ’hawkish’ houding komt voort uit de vrees dat de hoge inflatie zich in de economie zou nestelen via een loon-prijsspiraal, door de onzekerheid over de energievoorziening en de daarmee samenhangende prijsschokken in deze verkrappingscyclus.

Maar wat als deze bezorgdheid misplaatst is? De inflatieverwachtingen zouden immers stabieler kunnen zijn dan verwacht. Dit zou een rem zetten op de loon-prijsspiraal, en de inflatie zou uiteindelijk sneller kunnen dalen dan verwacht. In dat geval lokt de Fed een harde landing uit, en wordt de kans groot dat de Fed haar beleidsplan bijstelt, wat leidt tot een mildere recessie in de VS.

Stagflatie

In het stagflatiescenario stijgen de olieprijzen tot meer dan 130 dollar per vat en blijft de oorlog in Oekraïne de voedselprijzen tot in 2023 negatief beïnvloeden. Deze factoren kunnen ertoe leiden dat de inflatie sterker toeneemt dan verwacht en later een piek bereikt, waardoor de inflatieverwachtingen ook toenemen.

De inflatie loopt hierdoor langzamer terug dan de Fed in juni voorspelde - tot ver in 2023 zou deze boven de 4% blijven en daarna rond de 3,5% blijven schommelen. In een dergelijk scenario moet de Fed een inhaalslag maken en de rente nog agressiever verhogen om de hoge inflatie en de stijgende inflatieverwachtingen te bestrijden.

In dit scenario kan de rente boven de 5% uitkomen, waarbij het zeer waarschijnlijk is dat de hoogte of het tempo van deze verhogingen de financiële markten verrassen. Een dergelijke extreme beweging van de beleidsrente tempert de inflatie maar lokt ook een ernstige recessie uit.

Een zachte landing

Bij een zachte landing neemt de inflatie af en is er nauwelijks of geen impact op de economische groei. Dit scenario is niet onmogelijk, maar vereist wel veel geluk in combinatie met een goed beleid.

Om dit te bereiken, moeten de drie beleidsfactoren in de juiste richting evolueren: dalende olieprijzen, een herstel van de inflatieverwachtingen en meer reservecapaciteit in de economie dan verwacht. In deze situatie krijgen we enkele maanden van deflatie (dalende prijzen) en desinflatie op jaarbasis (een daling van het inflatiecijfer).

Dat geeft de Fed dekking om een aantal van haar geplande renteverhogingen terug te draaien, waardoor de economie een recessie kan vermijden. De eindrente bedraagt dan iets meer dan 3%, met mogelijke renteverlagingen vanaf begin 2023. De inflatie zou dan ook weer convergeren naar de 2%-doelstelling van de Fed. De jaarlijkse BBP-groei zou in 2023 weer aantrekken en zich veel sneller weer op het trendmatige niveau stabiliseren dan bij een harde landing of een stagflatiescenario.

De weg vooruit

Het toekomstige pad van de economie is altijd onzeker, maar lijkt vandaag extra ondoorzichtig gezien het huidige tempo van de prijsstijgingen voor consumenten. De situatie doet nieuwe en belangrijke vragen rijzen over de inflatiedoelstellingen van de centrale bank, die decennialang als vanzelfsprekend werd beschouwd.

Hoe de wereldmarkten op deze vooruitzichten zullen reageren, is onduidelijk. Maar het risico van grotere marktvolatiliteit is altijd aanwezig. Daarom is het belangrijk dat beleggers nadenken over wat ze willen bereiken, dat ze evenwichtige en gespreide portefeuilles aanhouden om hen te helpen die doelen te bereiken, dat ze hun kosten laaghouden en dat ze gedisciplineerd zijn.