Thijs Jochems: Worden conventionele risicomanagers straks risicoleiders met een lange ij?

Thijs Jochems: Worden conventionele risicomanagers straks risicoleiders met een lange ij?

Thijs Jochems
Dat onzekerheid over de toekomst in de financiële sector een steeds groter schrikbeeld oproept, is voor de meeste lezers allang geen nieuws meer. De wereld ondervindt al jaren de invloed van langdurige trends als vergrijzing en automatisering. De versnelling die Covid-19 in een aantal van die trends veroorzaakt, zorgt voor een sterke verandering in ons economische gedrag. De vraag is hoe toekomstige verbanden kunnen worden gelegd om de risico’s van langetermijninvesteringen beter in kaart te brengen.
In de financiële sector bepalen conventionele risicomanagers met name aan de hand van statistische grootheden, zoals correlatie en volatiliteit, hoe risicovol bepaalde financiële assets en portefeuilles zijn. Met behulp van een statistische benadering stellen zij toekomstige risico’s vast door een ‘intelligente’ interpretatie van waarschijnlijkheidsverdelingen uit het verleden.
   
Maar wat te doen met nieuwe risico’s waarover geen historische data bekend zijn? Als er geen historie is, is er ook geen waarschijnlijkheidsverdeling van uitkomsten uit het verleden. We spreken dan niet langer over risico, maar over onzekerheid[1]. Veranderingen zoals de coronacrisis gaan, door de snelheid en omvang ervan, voor ingrijpende trendbreuken met het verleden zorgen. En nee, er is geen historisch vergelijkingsmateriaal om dit soort ontwikkelingen in kaart te brengen. Het echte risico wordt gevormd door economische domino’s.
   
Voor beleggers is dit een zaak van levensgroot rendementsbelang.
   
Kijk bijvoorbeeld naar de ontwikkeling van het thuiswerken. Al in de jaren voor de Covid-19-uitbraak zagen we een lichte toename van het aantal thuiswerkers. Sinds de coronacrisis is er echter plotseling een aanzienlijk hoger percentage mensen thuis aan het werk. In 2017 waren in de Verenigde Staten al vijfenvijftig miljoen zelfstandig werkenden. Zelfstandigen die, zo blijkt uit onderzoeken, meer flexibiliteit voor hun privéleven willen en liever thuiswerken.
   
De vraag is echter niet of we hiermee permanent een veel groter contingent thuiswerkers gaan krijgen – dat die trend zich voortzet, lijkt onomkeerbaar – maar vooral wat de gevolgen daarvan gaan zijn. Op grote schaal thuiswerken stelt immers hele andere eisen aan woningen. Bedrijven zullen moeten investeren in thuisfaciliteiten. De investeringen in stedelijke infrastructuur, inclusief de voorzieningenstructuur daaromheen, zullen sterk aangepast moeten worden.
   
De impact van thuiswerken op vastgoed, dat zo’n twee derde van de wereldwijde, investeerbare financiële assetbasis voor beleggers omvat, staat niet op zichzelf. Vele industrieën en diensten gaan met vergelijkbare veranderingen te maken krijgen. Kijk naar de performance van de S&P 500 in de laatste maanden.
   
Duidelijk is dat de nabije toekomst van onze wereld zich niet langer leent voor een puur statistische benadering. De transformatie van de conventionele risicomanager naar de innovatieve risicoleider van morgen vereist een nieuwe aanpak, waarin het in kaart brengen van economische domino’s centraal moet gaan staan. Dus weg met het risicocomité in haar huidige vorm. Zo niet, dan wordt die transformatie een lange lijdensweg.
   
[1] Frank Knight, Risk, Uncertainty and Profit, 1921