Stephan Langen: Deze risico’s en rendementen voelt een algoritme niet

Stephan Langen: Deze risico’s en rendementen voelt een algoritme niet

ESG-investing ESG
Stephan Langen (foto archief ASN Impact Investors)

Door Stephan Langen, Hoofd Portfoliomanagement bij ASN Impact Investors

We kennen het allemaal: je voert een zoekopdracht in op een zoekmachine of een ander internetplatform. Niet geheel toevallig krijg je niet alleen een lijst met handige links, maar worden er ook te pas en te onpas advertenties, nieuwsberichten en artikelen naar je IP-adres gestuurd die aansluiten bij die zoekopdrachten. Een profiel is geboren.

Soms is dit best handig. Zo zie je nog eens nieuwe opties waaraan je nog niet had gedacht. Er zit echter ook een schaduwkant aan dit algoritme. Het denkt namelijk dat je erg geïnteresseerd bent, blijft in hetzelfde domein en bouwt zo je hele profiel op met zaken die daarbij aansluiten. Je wordt als het ware steeds opnieuw bevestigd in je zoektocht.

Ik heb het gevoel dat we dit fenomeen kunnen doortrekken naar de wijze waarop beleggingen worden gekozen. Risico en rendement zijn de zoekopdrachten die we steeds weer invoeren en daarop worden we dan ook telkens weer bediend. Het zijn namelijk de financieel-economische principes waarop beleggen van oudsher is gestoeld.

De schaduwzijde van een financieel-economische benadering

Deze financieel-economische principes hebben zeker veel waarde. Ze helpen ons om een complexe realiteit te vatten. De schaduwkant is dat het neerkomt op een verregaande vereenvoudiging van onze werkelijkheid. Een denkwijze waarin rendement puur financieel wordt uitgelegd en risico in termen van standaarddeviatie van rendement wordt gedefinieerd. Dat gaat voorbij aan een heel scala aan rendementen en risico’s die ook met beleggen gepaard gaan.

Ik noem hierbij graag het ecologisch en maatschappelijk rendement. Dat bestaat uit het vergroten van positieve impact en het vekleinen van negatieve impact op de omgeving en de medemens. Dit kun je realiseren door te beleggen in producten en diensten die een bijdrage leveren aan het verminderen van klimaatschade en het verlies van biodiversiteit, of die een eerlijkere verdeling van maatschappelijke opbrengsten bevorderen. Op dit gebied zijn er beleggingsmogelijkheden genoeg, zowel in liquide markten als in alternatieve markten. Dus naast mooie alternatieve rendementen zijn er ook ‘old school’ diversificatiemogelijkheden.

Het monetariseren van maatschappelijk en ecologisch rendement

Het zou enorm helpen als we maatschappelijk en ecologisch rendement zouden kunnen monetariseren. Dat kan nog niet, maar dat hoeft ons er niet van te weerhouden dit rendement te zien en te erkennen. We hoeven daarvoor alleen maar heel dicht bij onszelf te blijven. Iedereen vindt het prettig om buiten te zijn, te genieten van wat de natuur in al haar rijkdom te bieden heeft. Daarnaast vinden we het allemaal prettig om eerlijk behandeld te worden. Net zo belangrijk is het daarom dat alles wat wij genieten eerlijk en met respect voor natuur en biodiversiteit tot stand komt. 

Dan kom ik bij de risico’s buiten de vertrouwde standaarddeviatie of tracking error: duurzaamheidsrisico’s. Het genieten van de natuur, de hulpbronnen uit die natuur en een eerlijke verdeling van opbrengsten worden bedreigd door de wijze waarop wij nu economie bedrijven. Beleggen in duurzame bedrijven draagt bij aan de mitigatie van die risico’s dan wel aan de oplossingen om opgelopen schade te herstellen.

Het kan anders!

Dit zou ons dus allemaal persoonlijk moeten aanspreken. En wij kunnen ons ook gezamenlijk hiervoor inzetten: in de beleggingscommissies, in de besturen, in onze gesprekken met beleidsmakers. Door in gesprek te gaan, kunnen we ons ingebakken algoritme kraken en inzien hoe het anders kan. Hoe we daadwerkelijk rendement en daadwerkelijk risico meenemen in onze keuzes. We kunnen daarbij de voordelen van die vereenvoudigde werkelijkheid behouden, want ook duurzame oplossingen moeten financieel gezond zijn, zolang we de nadelen ook bespreken en alternatieven onderzoeken.

Dat die oplossingen er zijn, is wel zeker!

Stephan Langen is Hoofd Portfoliomanagement bij ASN Impact Investors. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.