Schroders: Robuuste consumentenbestedingen kunnen inflatieramp à la jaren ’70 voorkomen

Schroders: Robuuste consumentenbestedingen kunnen inflatieramp à la jaren ’70 voorkomen

March 30, 2022

Inflation Economy
Consument.jpg

De huidige hoge inflatie wordt wel vergeleken met die van de jaren zeventig. Maar robuuste consumentenbestedingen, aangewakkerd door de grote spaardrift tijdens de pandemie, zorgen deze keer voor andere omstandigheden. Keith Wade, hoofdeconoom bij Schroders, zet de ontwikkelingen op een rij.

In de jaren zeventig dompelden de zeer hoge olieprijzen en de hoge inflatie enkele van 's werelds grootste economieën in een recessie. De scherpe stijging van de olieprijs na de inval van Rusland in Oekraïne doet daaraan denken. In de VS zijn er sindsdien zeven van dergelijke recessies geweest. De eerste vier werden voorafgegaan door een stijging van de inflatie en de rente. Het besluit van de Amerikaanse Federal Reserve om de rente te verhogen terwijl er tekenen zijn dat de inflatiedruk in de VS toeneemt - zoals in de jaren zeventig - heeft de parallellen met toen nog duidelijker aan het licht gebracht.
 
Veel spaargeld in de VS en Europa
 
Recessies vóór de jaren negentig volgden op het verhogen van de rente door de Fed om de economische activiteit af te koelen en de inflatie terug te dringen. Ditmaal verwachten economen echter dat de consumentenbestedingen op peil zullen blijven. Tijdens de Covid-19-pandemie hebben consumenten veel spaargeld opgebouwd, dat zij kunnen aanwenden, ondanks de verstrakking van het monetaire beleid.
 
Volgens Wade kunnen huishoudens in 2022 de steunpilaar van de economische groei zijn. Ze hebben een buffer om de gevolgen van hogere energiekosten op te vangen. Hij schat dit op ongeveer 2 biljoen dollar in de VS en een vergelijkbaar bedrag in Europa.
 
De invasie van Rusland in Oekraïne met de gevolgen voor energie- en voedselprijzen, heeft zeker een nieuwe dimensie toegevoegd aan het inflatieplaatje. Schroders verwacht nu een wereldwijde consumentenprijsinflatie van 4,7% dit jaar (tegen 3,8% eerder), hoewel er grote onzekerheid blijft bestaan over de economische implicaties van het conflict.
 
De inflatoire druk was echter al aan het toenemen na het duidelijke herstel van de wereldeconomie na de pandemie. De druk op de mondiale toeleveringsketens heeft geleid tot sterk stijgende kosten voor de producenten van goederen, die op hun beurt de prijzen voor de consumenten van hun eindproducten hebben verhoogd. Zelfs vóór de Russische inval in Oekraïne lag de CPI in de VS, Europa en het VK op het hoogste niveau sinds tientallen jaren.
 
Stagflatie is waarschijnlijk
 
Keith Wade is optimistisch over een geleidelijke normalisering van de bevoorradingsketens in 2022 en hij ziet ruimte voor een matiging van de grondstoffenprijzen als de situatie in Oekraïne stabiliseert. Naarmate de inflatiedruk afneemt, verwacht Wade dat de mondiale CPI op jaarbasis scherp zal dalen tot 2,8% in 2023. 
 
De stijging van de inflatiedruk wordt zorgelijk als die leidt tot een loon-prijsspiraal. Aanvankelijk werd de stijging van de inflatie in 2021 veroorzaakt door de heropening van sectoren zoals luchtvaartmaatschappijen, hotels en restaurants, maar meer recentelijk hebben we een opleving gezien in de cyclische sectoren zoals de huizenprijzen in de VS.
 
Over het geheel genomen stijgt 80% van de componenten in het Amerikaanse CPI-mandje nu met meer dan 4% op jaarbasis. Dit wijst erop dat het niet alleen eenmalige knelpunten aan de aanbodzijde zijn die de stijging van de inflatie veroorzaken, maar dat de cyclische prijzen ook een weerspiegeling zijn van de overvraag, stelt Wade. De uitbreiding van de inflatie naar de cyclische sectoren van de Amerikaanse economie is een punt van zorg omdat de trends op dit gebied kunnen aanhouden en een loon-prijsspiraal in de hand kunnen werken.
 
De vrees voor loon-prijsspiralen wordt gezien als een verdere rechtvaardiging voor parallellen met de inflatie-ervaring van de jaren zeventig. Dit was een periode waarin de olieprijzen gedurende langere tijd zeer volatiel waren en de lonen in het Westen een stijgende lijn vertoonden. Stagflatie, een combinatie van een vertragende groei en een versnellende inflatie, sloeg voor veel ontwikkelde economieën om in krimp en recessie.
 
Risico van recessie is nu ook toegenomen
 
Verstoringen in de toeleveringsketen als gevolg van Covid-19 hadden de wereldeconomie al vóór de Russische invasie in Oekraïne in de richting van stagflatie geduwd. De oorlog heeft deze tendensen versterkt. Naast de verhoging van de inflatieverwachtingen heeft Schroders zijn verwachting voor de mondiale groei in 2022 verlaagd (tot 3,7%, tegen 4,0% eerder) en ziet zij nu risico's dat de groei verder vertraagt en de inflatie langer hoger blijft. Ook hier blijft de onzekerheid rond deze prognoses groot. Loon-prijsspiralen of een escalatie van de Oekraïne-crisis zijn in dit verband enkele van de grootste gevaren.
 
Er zijn ook andere risico's. Zo zou een recessie volgens Wade het gevolg kunnen zijn van een ineenstorting van de consumentenbestedingen als gevolg van andere factoren. Hij wijst op twee specifieke mogelijkheden. De ene is dat geoderentekorten simpelweg de bestedingen verhinderen. Er is een tekort aan goederen zoals auto's en in veel regio's, met name in Azië, is het reizen nog steeds beperkt. Het andere risico is dat mensen ervoor kiezen om hun spaargeld toch niet uit te geven.
 
Voorlopig lijkt de spaardrift tijdens de pandemie echter een belangrijk verschil te zijn met eerdere economische cycli, waarin een hogere inflatie en een agressieve verkrapping van het monetaire beleid een ineenstorting van de consumentenbestedingen en een recessie veroorzaakten. Economen verwachten dat nu de consumenten een steunpilaar voor de wereldeconomie zullen zijn. Zij hebben spaargeld te besteden als de wereldeconomie weer opengaat.

Related posts