Schroders: Wat moeten verantwoorde beleggers met negatieve invloeden techbedrijven?

March 3, 2021

Surf met mate - social media zijn schadelijk! Een waarschuwing op de verpakking van je iPhone? Techbedrijven krijgen de schuld van veel problemen in de schoenen geschoven. Van depressies bij jonge mensen tot het bevorderen van extremisme. Moeten techbedrijven dan gemeden worden als men maatschappelijk verantwoord wil beleggen, vraagt Katherine Davidson, fondsbeheerder bij Schroders, zich af.

Netflix heeft een documentaire gewijd aan dit onderwerp, "The Social Dilemma". Daarin komen medewerkers van techbedrijven aan het woord, die zich steeds meer zorgen maken over de impact van hun creaties. Technologiebedrijven worden afgeschilderd als schurken die de structuur van de samenleving aantasten.

Dit zorgt voor een boeiende kijkervaring, maar de realiteit ligt genuanceerder, stelt Davidson. Zij onderkent de nadelige effecten van sociale media, die verslaving en polarisatie in de hand kunnen werken. Maar dit betekent niet dat technologiebedrijven - en hun producten - allemaal fout zijn. Zoals met veel dingen, kunnen sociale media nuttig en plezierig zijn. Maar gebruik het bewust en met mate.

Opium voor het volk: verslaving
Techbedrijven verdienen vooral aan advertentie-inkomsten. Hun platforms zijn erop gericht om gebruik te maximaliseren, om zo de waarde voor de adverteerders te vergroten. De aangeboden diensten hebben een dopamine-effect. Het voelt goed en smaakt naar meer, zodat een gebruiker zijn apparaat maar niet neerlegt. Veel consumenten zijn letterlijk verslaafd aan sociale media.

Grotere betrokkenheid leidt tot polarisatie
De betrokkenheid blijft groter als het platform een gebruiker datgene krijgt voorgeschoteld waarin hij geïnteresseerd is. Natuurlijk is dat in overeenstemming met zijn eigen wereldvisie. En deze algoritmes werken erg goed. En gebruikers vinden de info die hen bevestigt in hun opvattingen. Sociale media dragen bij aan de polarisatie, die sinds de negentiger jaren toeneemt. Democratie heeft als uitgangspunt dat elke stem gelijk is. Davidson vindt de beschuldiging dan ook simplistisch, dat techbedrijven verantwoordelijk zijn voor hate speech en politiek geweld. Wel bieden zij een platform waarop beschadigende inhoud makkelijk verspreid kan worden.

Onmisbaar in coronatijden
Er zitten ook zeker positieve kanten aan de sociale media. Zonder de diensten van deze techbedrijven zouden de afgelopen 12 maanden nog veel zwaarder zijn geweest. Zij leveren dus zeker een positieve bijdrage aan de maatschappij.

Davidson ziet twee manieren om de negatieve impact van technologie aan te pakken. Regulering en educatie. Er kan zeker meer worden gedaan op het gebied van regelgeving en onderwijs, maar we kunnen niet alleen vertrouwen op oplossingen van bovenaf.

Roep om regulering groeit
Op het gebied van regulering wordt het steeds harder gespeeld. Europa probeert de macht van de Amerikaanse techbedrijven in te binden. Mogelijkheden zijn bijvoorbeeld op het gebied van datarechten. Het recht om contacten en berichten mee te verhuizen naar een ander platform. Andere opties zijn het opsplitsen van de techreuzen, meer transparantie over de algoritmes en druk om inhoud te censureren. Het nadeel is dat dit het verdienmodel aantast en arbeidsintensief is, waardoor de kosten stijgen.

Onderwijs en voorlichting
Net als bij andere verslavende genotsmiddelen is voorlichting en onderwijs belangrijk. Op scholen moet het vak ‘internet hygiene’ gemeengoed worden, stelt Davidson voor. 

Verantwoording
Er is volgens Davidson ook een rol weggelegd voor duurzame investeerders om deze bedrijven ter verantwoording te roepen en waar mogelijk aan te sporen tot positieve verandering. 

Maatschappelijk verantwoord beleggen vraagt om betrokkenheid bij de partijen. Een digitale detox is wellicht te extreem en onrealistisch. Maar een regelmatige digitale controle kan veel beter werken.