ECR Research: Europa, luister naar The Boss

June 24, 2020

Bruce Springsteen in Western Stars

Veel grote economieën proberen al lange tijd wat Springsteen afraadt, maar wat hijzelf en velen met hem gedaan hebben: weglopen voor problemen en zo de zak met problemen steeds zwaarder en groter maken.

Door de pandemie en daarmee innig vervlochten recessie is eens te meer duidelijk geworden dat de Eurozone niet houdbaar is als niet meer sprake wordt van fiscale en politieke eenheid. Tijdens en na de kredietcrisis werden stappen gezet met het ESM-fonds en de bankenunie. Nu wordt daarop voortgeborduurd met het voorstel voor een Europees herstelfonds van leningen en hulp van honderden miljarden voor de zwaarst door de coronacrisis getroffen landen. Met wat in wezen coronabonds zijn onder een andere naam en uitgebreidere eigen inkomstenbronnen voor de EU, zou het Europese integratieproject een stevige boost krijgen.

Het plan zal zeker niet in z’n geheel doorgang vinden, maar de weerstand van de noordelijke landen is minder luidruchtig en intens dan gevreesd. In elk geval helpt het voor Europa dat Frankrijk en Duitsland geleid worden door een man en vrouw die alles uit de kast willen halen om het Europese project niet in gevaar te brengen. Macron ziet de EU en Eurozone als essentiële vehikels voor het Franse nationale en Europese strategische belang. Merkel was altijd wat terughoudender, maar zij is bezig met haar laatste termijn en werkt aan haar nalatenschap.

Het vermoeden dat de Macron/Merkel-lijn het wint van de Frugal Four wordt versterkt doordat het Verenigd Koninkrijk niet langer het noordelijke kamp versterkt nu de Britten in een transitieperiode zitten richting de definitieve EU-uitgang. 

Verder hebben vier jaar Trump in het Witte Huis, Poetins agressie en een assertiever China veel Europese politici overtuigd dat nu niet het moment is om het zuiden te laten spartelen en Europa te verzwakken.

Daarnaast speelt de morele kant mee: een land als Italië kan er weinig aan doen dat het keihard getroffen is door het coronavirus. Het virus maakt vrij weinig onderscheid tussen een behouden, bleke boekhouder en een zongebruinde, gepassioneerde pizzabakker.

Tot slot is er weloverwogen economisch eigenbelang van het noorden. Zuidelijke landen zijn grote afzetmarkten voor het noorden en noordelijke banken hebben voor vele tientallen miljarden exposure in Italië.

Om bovenstaande redenen zullen waarschijnlijk ergens gedurende de komende maanden champagneglazen gaan klinken. Mede omdat Duitsland vanaf 1 juli het EU-voorzitterschap overneemt en dan de agenda bepaalt.

Een noodfonds, nationale fiscale steunmaatregelen en de vol gas gevende ECB spannen dan een redelijk vangnet. Nog belangrijker is dat hiermee een signaal wordt gegeven dat Europese landen elkaar niet laten vallen en dat eurodoemdenkers te hard van stapel liepen.  

Echter, dit alles is geen panacee voor alle dieperliggende uitdagingen. Want laten we wel wezen, een herstelfonds en het extreem ruime ECB-beleid zijn allemaal verkapte vormen van fiscale solidariteit. Politici kunnen dit alleen niet hardop zeggen om electorale redenen.

Zolang politici geen open kaart spelen en met omtrekkende bewegingen meer stapjes richting politieke en economische integratie zetten, blijft het gevaar dat kiezers zich bedonderd voelen en politici kiezen die uiteindelijk wel de euro en EU willen opblazen.

Op lange termijn moeten knopen doorgehakt worden: ga je terug naar een losser verband van samenwerking zonder gemeenschappelijke munt of wil je een muntunie voortzetten? In dat laatste geval is verdere integratie een vereiste. Om Springsteen nog eens te quoten:

“You can run away a lot for a little while but you can't run away from it all forever. You certainly can't outrun yourself.”

ECR Research publiceert al ruim 40 jaar volledig onafhankelijke analyses op het gebied van asset allocatie, wereldwijde financiële markten, politiek en valuta- & rentemarkten.

Lezers van Financial Investigator kunnen kosteloos kennismaken op www.ecrresearch.com