VCP kritisch op eenmalige pensioenuitkering

June 27, 2019

De VCP vindt het op voorhand geen goed idee als mensen een deel van hun pensioen in een keer kunnen gaan opnemen. Het kan grote impact hebben op het latere pensioen, veel mensen staan daar niet bij stil. Dat zegt de VCP in reactie op een voorstel dat minister Koolmees (SZW) vandaag naar buiten heeft gebracht. De bewindsman wil zo’n eenmalige pensioenuitkering onder voorwaarden mogelijk maken. 

'Pensioen is bedoeld als levenslange uitkering en daar moet je in principe niet aan tornen', zegt VCP-beleidsmedewerker Klaartje de Boer. De eenmalige uitkering is één van de afspraken die zijn gemaakt in het pensioenakkoord. De VCP zal het belang en de bescherming van de deelnemers tegen verkeerde keuzes voorop zetten bij de verdere uitwerking van het wetsvoorstel.

Risico’s
De VCP vindt het een risico dat pensioendeelnemers de gevolgen van een eenmalige uitkering onderschatten. Een eenmalige uitkering kan een behoorlijke aanslag doen op het latere pensioen. Ook moet vooraf duidelijk zijn wat de gevolgen zijn voor belastingen en toeslagen van een deelnemer. 'Het is hierbij aan de overheid om mogelijke negatieve gevolgen voor de deelnemer te beperken', aldus De Boer. Pensioenuitvoerders hebben immers geen inzicht in het totale financiële overzicht van hun deelnemers, om een weloverwogen advies hierover te kunnen geven. De VCP zou daarnaast de verzekering willen dat het niet de bedoeling is van het kabinet om belastinginkomsten naar voren te halen. Het mag dan ook geen aanleiding geven om in de toekomst te bezuinigen op de fiscale pensioenruimte.

Solidariteit
De VCP is tegen verregaande vormen van keuzevrijheid bij pensioenen, omdat dat ten koste kan gaan van de collectiviteit en solidariteit, de ankers binnen ons pensioenstelsel. De zogeheten lumpsum is volgens De Boer de minst slechte, maar dat moet wel goed geregeld worden en het moet dan ook daarbij blijven. Omdat er in Nederland nog weinig ervaring is met het mogelijk maken van een lumpsum en het negatieve gevolgen kan hebben voor de solidariteit, vindt de VCP het verstandig allereerst te beginnen met een experiment in zowel de tweede als derde pijler. Dit alvorens het voor alle deelnemers mogelijk wordt gemaakt. Dit zal de VCP dan ook als voorstel naar voren brengen, zonder af te willen doen aan de gemaakte afspraken in het pensioenakkoord.

Voorwaarden
Er worden terecht voorwaarden gesteld aan het invoeren van een lumpsum. Zo mag het bedrag niet hoger zijn dan 10 procent van het pensioen en mag het alleen worden opgenomen op de dag dat iemand met pensioen gaat, dus niet ervoor en ook niet erna. De VCP vindt die voorwaarden terecht, omdat de aantasting van de solidariteit door deze aanpak waarschijnlijk beperkt zal blijven. Wel vraagt de VCP zich af wat de gevolgen zijn voor het nabestaandenpensioen. In de brief van Koolmees is dit nog een onderbelicht thema. Ook is de brief niet duidelijk over de vraag of een deelnemer gelijktijdig ook nog bijvoorbeeld een hoog/laag-constructie kan kiezen. Dat lijkt de VCP overigens niet wenselijk.

Uitwerking wetsvoorstel medio volgend jaar
De uitwerking luistert dus nauw. De VCP zal bij deze uitwerking voornamelijk oog hebben voor de zorgplicht jegens deelnemers. Dit zodat er goede informatie komt over de effecten op het totale pensioen en het gehele financiële plaatje, indien iemand hiervan gebruik wenst te maken. Ook zal de VCP aandacht hebben voor de mogelijke risico’s bij de uitvoering van deze regeling. Het moet uitvoeringstechnisch en administratief ook allemaal goed in de pensioensystemen verwerkt kunnen worden, aldus de VCP.